|
|||||||
Smog
11-14-2019 09:58 PM
Nadeszła jesień, a wraz z nią sezon grzewczy. Wprawdzie w tym roku aura jest wyjątkowo łaskawa, ale już od września budynki mieszkalne są okresowo ogrzewane. W dzielnicach domów jednorodzinnych zwłaszcza dużych miast, wieczorami powietrze czasem staje się ciężkie, pojawiają się pierwsze alerty o przekroczonych poziomach jego zanieczyszczenia.
Dym z domowych i osiedlowych kotłowni daje się bardzo we znaki zwłaszcza dzieciom i osobom starszym, do tego jesienna pogoda (wilgotne powietrze, mgły, słaby wiatr, niskie ciśnienie) sprzyja powstawaniu i utrzymywaniu się smogu.
Pomimo postępu technicznego i edukacji ekologicznej nadal dla ogrzania budynków mieszkalnych spalane są ogromne ilości węgla, w dodatku marnej jakości. Często w celach grzewczych spalane są po prostu odpady, rzeczy, które powinny być wyrzucone na śmietnik i poddane recyklingowi lub utylizowane. Generuje to naprawdę duże zanieczyszczenie powietrza w miastach i – obok intensywnego ruchu pojazdów spalinowych – jest poważnym problemem mieszkańców. Warto wspomnieć, że dopuszczalna obowiązująca w Unii Europejskiej norma zanieczyszczenia powietrza w postaci pyłu PM10 wynosi 50µ/m³. W wielu polskich miastach szczególnie zimą jest ona wielokrotnie przekraczana, do tego stopnia, że dzieci w przedszkolach nie wychodzą na spacery, sale lekcyjne w szkołach nie są wietrzone, a osobom starszym zaleca się pozostanie w domach. Do kanonu prognoz pogody podawanych w radiu i telewizji, oprócz informacji o ciśnieniu barycznym, opadach i zachmurzeniu weszły dane o stężeniu szkodliwych pyłów we wdychanym powietrzu. To nie do pomyślenia jeszcze kilka- kilkanaście lat temu.
Sprawa poprawy jakości powietrza (jak również całego środowiska naturalnego) powinna być przedmiotem działań na szczeblu krajowym, ale wydaje się, że aktualnie najbardziej skuteczne są działania na poziomie samorządów. To samorząd jest najbliżej problemu, wie skąd w danym mieście pochodzi najbardziej szkodliwa emisja i jak można zadziałać. Wprowadzane są lokalne przepisy antysmogowe, niektóre bardzo konsekwentne, przemyślane i restrykcyjne. Dobrym przykładem jest Kraków ze swoim planem wymiany starych pieców węglowych na nowoczesne ekologiczne. Akcja wymiany pieców tzw. kopciuchów, czyli pieców zasilanych paliwem stałym na nowoczesne ekologiczne kotły przynosi w tym mieście powolne, ale jednak pozytywne efekty. Z 25 tysięcy takich pieców funkcjonujących jeszcze w roku 2015 w dniu dzisiejszym pozostało już tylko ok. 4 tysięcy. Postęp wiec jest widoczny i może stanowić dobry wzorzec dla innych miast, zwłaszcza zaś dużych aglomeracji. Kotły starego typu zasilane paliwem stałym w praktyce pozwalają opalać budynek byle czym, potęgując efekt smogu. Warto wspomnieć, ze od początku września 2019 w Krakowie właśnie obowiązuje zakaz spalania nie tylko węgla, ale również drewna – co ciekawe, zakaz nie dotyczy tylko kotłów, ale również kominków opalanych dotychczas drewnem, a także przydomowych wędzarni i stacjonarnych palenisk do grillowania. Osoby łamiące ten zakaz mogą być ukarane karą grzywny w kwocie do 5 tysięcy złotych, co wydaje się dość surową konsekwencją ignorowania antysomogowych przepisów.
Sama wymiana kotłów i wprowadzenie zakazu opalania mieszkań najbardziej szkodliwymi paliwami nie zlikwiduje całkiem problemu jakości powietrza w miastach. Problem ten jest bardziej złożony. Dotyczy również radykalnego ograniczenia emisji spalin samochodowych i ograniczenia zapotrzebowania energetycznego budynków mieszkalnych. Pierwsza kwestia to dążenie do zmniejszenia ruchu samochodowego (przynajmniej w centrach miast), tworzenie darmowych stref przesiadkowych „Park&Ride”, no i wymiana taboru komunikacji miejskiej na ekologiczny (elektryczny, hybrydowy, etc.). Druga kwestia to poprawa efektywności energetycznej już istniejących budynków. Budynki nowobudowane lub przebudowywane podpadają pod nowe przepisy określające charakterystykę energetyczną, każda budowa lub przebudowa wykonywana jest w oparciu o projekt budowlany, a ten musi być zgodny z obowiązującym prawem. Inną sprawą są istniejące budynki, które nie podlegają rozbudowie lub przebudowie. Poprawa ich charakterystyki energetycznej jest bardzo ważna, polega na podwyższeniu sprawności systemów oświetlenia, wentylacji, chłodzenia, ogrzewania (więc także wspomnianych pieców) oraz termomodernizacji, czyli poprawie izolacyjności cieplnej ścian, dachów, okien i drzwi budynków. Działania w zakresie poprawy efektywności energetycznej istniejących budynków rzadko podejmowane są przez ich właścicieli z pobudek ideowych, takich jak ochrona środowiska i dbałość o jakość powietrza w mieście. Przesłanką do rozpoczęcia modernizacji jest zazwyczaj wzrost cen energii, zakazy stosowania jako paliw węgla i drewna, oraz system dopłat do poniesionych inwestycji. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej powinien finansowo wspierać wymianę najbardziej emisyjnych, zanieczyszczających powietrze pieców i kotłowni, ocieplanie budynków i wymianę stolarki budowlanej.
Walka ze smogiem bez poprawy charakterystyki energetycznej budynków i odejścia od węgla, jako wiodącego paliwa na pewno nie przyniesie oczekiwanych efektów. Trudności jest sporo, a wynikają one często z faktu, ze najbiedniejszych mieszkańców nie stać nie tylko na wymianę pieca i instalacji grzewczej, ocieplenia budynku, ale przede wszystkim zakupu ekologicznego paliwa, które jest drogie. Najłatwiejsza do zrealizowania wydaje się powszechna modernizacja budynków, czyli ich docieplenie.
Docieplenie budynków z roku na rok jest coraz bardziej skuteczne. Głównym izolatorem jest zazwyczaj wełna mineralna lub styropian. Postęp technologiczny w tej dziedzinie jest bardzo wyraźny; stosowane są coraz grubsze warstwy izolacji o coraz lepszych parametrach przenikania ciepła. Podyktowane jest to oczekiwaniami inwestorów oraz rosnącymi wymaganiami dotyczącymi współczynnika przenikania ciepła dla ścian i dachów wynikającymi z rozporządzeń w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki. Wzrost wymagań w zakresie izolacyjności przegród jest efektem przyjętej dyrektywy unijnej, w praktyce skutkuje zwiększeniem grubości izolacji i coraz lepszymi współczynnikami izolacyjności termicznej materiałów używanych do ocieplania ścian, podłóg i dachów budynków; dla przykładu najnowszej generacji grafitowe płyty styropianowe fasadowe osiągają współczynnik λ na poziomie < 0,031 W/mK.
Warto wiec modernizować ściany i dachy istniejących budynków poprawiając ich charakterystyki energetyczne – ograniczenie zapotrzebowania na energie potrzebna do ogrzania budynków mieszkalnych, to jest naprawdę duży krok w walce ze smogiem. Warto również na szersza skale stosować rozwiązania z dziedziny energetyki odnawialnej. Solary, ogniwa fotowoltaiczne, pompy ciepła, generatory wiatrowe i inne tego typu wynalazki, to właściwy kierunek rozwoju energetyki, która w chwili obecnej u nas oparta jest na węglu.
Kluczowe dla powodzenia walk o czyste powietrze jest dofinansowanie dociepleń budynków, dofinansowanie instalacji elementów energetyki odnawialnej i dofinansowanie – przynajmniej dla najuboższych – nie tylko wymian pieców na nowoczesne, ale także (po wymianie pieców na nowe) zakup ekologicznego paliwa do tych wymienionych pieców.
Ograniczajmy emisje szkodliwych pyłów i benzopirenu, popierajmy i wdrażajmy nowe rozwiązania ekologiczne, prowadźmy na miarę naszych możliwości edukacje środowiskową i obywatelską.
Nadeszła jesień, a wraz z nią sezon grzewczy. Wprawdzie w tym roku aura jest wyjątkowo łaskawa, ale już od września budynki mieszkalne są okresowo ogrzewane. W dzielnicach domów jednorodzinnych zwłaszcza dużych miast, wieczorami powietrze czasem staje się ciężkie, pojawiają się pierwsze alerty o przekroczonych poziomach jego zanieczyszczenia.
Dym z domowych i osiedlowych kotłowni daje się bardzo we znaki zwłaszcza dzieciom i osobom starszym, do tego jesienna pogoda (wilgotne powietrze, mgły, słaby wiatr, niskie ciśnienie) sprzyja powstawaniu i utrzymywaniu się smogu.
Pomimo postępu technicznego i edukacji ekologicznej nadal dla ogrzania budynków mieszkalnych spalane są ogromne ilości węgla, w dodatku marnej jakości. Często w celach grzewczych spalane są po prostu odpady, rzeczy, które powinny być wyrzucone na śmietnik i poddane recyklingowi lub utylizowane. Generuje to naprawdę duże zanieczyszczenie powietrza w miastach i – obok intensywnego ruchu pojazdów spalinowych – jest poważnym problemem mieszkańców. Warto wspomnieć, że dopuszczalna obowiązująca w Unii Europejskiej norma zanieczyszczenia powietrza w postaci pyłu PM10 wynosi 50µ/m³. W wielu polskich miastach szczególnie zimą jest ona wielokrotnie przekraczana, do tego stopnia, że dzieci w przedszkolach nie wychodzą na spacery, sale lekcyjne w szkołach nie są wietrzone, a osobom starszym zaleca się pozostanie w domach. Do kanonu prognoz pogody podawanych w radiu i telewizji, oprócz informacji o ciśnieniu barycznym, opadach i zachmurzeniu weszły dane o stężeniu szkodliwych pyłów we wdychanym powietrzu. To nie do pomyślenia jeszcze kilka- kilkanaście lat temu.
Sprawa poprawy jakości powietrza (jak również całego środowiska naturalnego) powinna być przedmiotem działań na szczeblu krajowym, ale wydaje się, że aktualnie najbardziej skuteczne są działania na poziomie samorządów. To samorząd jest najbliżej problemu, wie skąd w danym mieście pochodzi najbardziej szkodliwa emisja i jak można zadziałać. Wprowadzane są lokalne przepisy antysmogowe, niektóre bardzo konsekwentne, przemyślane i restrykcyjne. Dobrym przykładem jest Kraków ze swoim planem wymiany starych pieców węglowych na nowoczesne ekologiczne. Akcja wymiany pieców tzw. kopciuchów, czyli pieców zasilanych paliwem stałym na nowoczesne ekologiczne kotły przynosi w tym mieście powolne, ale jednak pozytywne efekty. Z 25 tysięcy takich pieców funkcjonujących jeszcze w roku 2015 w dniu dzisiejszym pozostało już tylko ok. 4 tysięcy. Postęp wiec jest widoczny i może stanowić dobry wzorzec dla innych miast, zwłaszcza zaś dużych aglomeracji. Kotły starego typu zasilane paliwem stałym w praktyce pozwalają opalać budynek byle czym, potęgując efekt smogu. Warto wspomnieć, ze od początku września 2019 w Krakowie właśnie obowiązuje zakaz spalania nie tylko węgla, ale również drewna – co ciekawe, zakaz nie dotyczy tylko kotłów, ale również kominków opalanych dotychczas drewnem, a także przydomowych wędzarni i stacjonarnych palenisk do grillowania. Osoby łamiące ten zakaz mogą być ukarane karą grzywny w kwocie do 5 tysięcy złotych, co wydaje się dość surową konsekwencją ignorowania antysomogowych przepisów.
Sama wymiana kotłów i wprowadzenie zakazu opalania mieszkań najbardziej szkodliwymi paliwami nie zlikwiduje całkiem problemu jakości powietrza w miastach. Problem ten jest bardziej złożony. Dotyczy również radykalnego ograniczenia emisji spalin samochodowych i ograniczenia zapotrzebowania energetycznego budynków mieszkalnych. Pierwsza kwestia to dążenie do zmniejszenia ruchu samochodowego (przynajmniej w centrach miast), tworzenie darmowych stref przesiadkowych „Park&Ride”, no i wymiana taboru komunikacji miejskiej na ekologiczny (elektryczny, hybrydowy, etc.). Druga kwestia to poprawa efektywności energetycznej już istniejących budynków. Budynki nowobudowane lub przebudowywane podpadają pod nowe przepisy określające charakterystykę energetyczną, każda budowa lub przebudowa wykonywana jest w oparciu o projekt budowlany, a ten musi być zgodny z obowiązującym prawem. Inną sprawą są istniejące budynki, które nie podlegają rozbudowie lub przebudowie. Poprawa ich charakterystyki energetycznej jest bardzo ważna, polega na podwyższeniu sprawności systemów oświetlenia, wentylacji, chłodzenia, ogrzewania (więc także wspomnianych pieców) oraz termomodernizacji, czyli poprawie izolacyjności cieplnej ścian, dachów, okien i drzwi budynków. Działania w zakresie poprawy efektywności energetycznej istniejących budynków rzadko podejmowane są przez ich właścicieli z pobudek ideowych, takich jak ochrona środowiska i dbałość o jakość powietrza w mieście. Przesłanką do rozpoczęcia modernizacji jest zazwyczaj wzrost cen energii, zakazy stosowania jako paliw węgla i drewna, oraz system dopłat do poniesionych inwestycji. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej powinien finansowo wspierać wymianę najbardziej emisyjnych, zanieczyszczających powietrze pieców i kotłowni, ocieplanie budynków i wymianę stolarki budowlanej.
Walka ze smogiem bez poprawy charakterystyki energetycznej budynków i odejścia od węgla, jako wiodącego paliwa na pewno nie przyniesie oczekiwanych efektów. Trudności jest sporo, a wynikają one często z faktu, ze najbiedniejszych mieszkańców nie stać nie tylko na wymianę pieca i instalacji grzewczej, ocieplenia budynku, ale przede wszystkim zakupu ekologicznego paliwa, które jest drogie. Najłatwiejsza do zrealizowania wydaje się powszechna modernizacja budynków, czyli ich docieplenie.
Docieplenie budynków z roku na rok jest coraz bardziej skuteczne. Głównym izolatorem jest zazwyczaj wełna mineralna lub styropian. Postęp technologiczny w tej dziedzinie jest bardzo wyraźny; stosowane są coraz grubsze warstwy izolacji o coraz lepszych parametrach przenikania ciepła. Podyktowane jest to oczekiwaniami inwestorów oraz rosnącymi wymaganiami dotyczącymi współczynnika przenikania ciepła dla ścian i dachów wynikającymi z rozporządzeń w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki. Wzrost wymagań w zakresie izolacyjności przegród jest efektem przyjętej dyrektywy unijnej, w praktyce skutkuje zwiększeniem grubości izolacji i coraz lepszymi współczynnikami izolacyjności termicznej materiałów używanych do ocieplania ścian, podłóg i dachów budynków; dla przykładu najnowszej generacji grafitowe płyty styropianowe fasadowe osiągają współczynnik λ na poziomie < 0,031 W/mK.
Warto wiec modernizować ściany i dachy istniejących budynków poprawiając ich charakterystyki energetyczne – ograniczenie zapotrzebowania na energie potrzebna do ogrzania budynków mieszkalnych, to jest naprawdę duży krok w walce ze smogiem. Warto również na szersza skale stosować rozwiązania z dziedziny energetyki odnawialnej. Solary, ogniwa fotowoltaiczne, pompy ciepła, generatory wiatrowe i inne tego typu wynalazki, to właściwy kierunek rozwoju energetyki, która w chwili obecnej u nas oparta jest na węglu.
Kluczowe dla powodzenia walk o czyste powietrze jest dofinansowanie dociepleń budynków, dofinansowanie instalacji elementów energetyki odnawialnej i dofinansowanie – przynajmniej dla najuboższych – nie tylko wymian pieców na nowoczesne, ale także (po wymianie pieców na nowe) zakup ekologicznego paliwa do tych wymienionych pieców.
Ograniczajmy emisje szkodliwych pyłów i benzopirenu, popierajmy i wdrażajmy nowe rozwiązania ekologiczne, prowadźmy na miarę naszych możliwości edukacje środowiskową i obywatelską.
0 Komentarzy
Czasy w strefie GMT +2. Teraz jest 02:58.
