Witam Janku !
Cytat:
... I mieliśmy jeszcze innego, bardziej sławnego Polaka o tym nazwisku, Jan Zamoyski - wódz, polityk, intelektualista. Założyciel Zamościa i Akademii...
Napisz, proszę, o Nim.
|
Oto kilka informacji o Janie Zamoyskim :
Jan Zamojski, herbu Jelita (ur.1542, zm. 1605).
Jan Zamojski -
- polski szlachcic,
- magnat,
- sekretarz królewski
- podkanclerzy koronny
- kanclerz wielki koronny
- hetman wielki koronny Rzeczypospolitej Obojga Narodów - generalny starosta krakowski, bełski, malborski, grodecki, jaworowski, krzeszowski, tykociński, dorpacki, międzyrzecki , knyszyński.
Doradca króla Zygmunta II Augusta i Stefana Batorego.
Przeciwnik sukcesora po Batorym, Zygmunta III Wazy.
Humanista-mecenas, filolog i mówca.
Pierwsze nauki Jan odebrał w Krasnymstawie, a następnie został wysłany na studia do Paryża, skąd po kilku latach przeniósł się do Strasburga, a następnie do Padwy, gdzie przeszedł na katolicyzm. W 1563 został wybrany rektorem akademii padewskiej.
Po powrocie do kraju został mianowany sekretarzem króla Zygmunta II Augusta.
Uczestniczył w porządkowaniu archiwum koronnego na Wawelu, czytał i segregował dokumenty, poznając system polityczny i gospodarczy państwa oraz sposoby tworzenia magnackich majątków.
Był w opozycji do magnaterii, która chciała zaoferować polski tron Habsburgom.
Jego faworytem był, wrogi Habsburgom, Stefan Batory.
Był pomysłodawcą wyboru Anny Jagiellonki na króla Polski i przydania jej za małżonka Stefana Batorego.
Za panowania Batorego został jego najbliższym politycznym współpracownikiem.
Wkrótce stał się jednym z najbogatszych polskich magnatów.
Po śmierci Batorego, obecny był na sejmie koronacyjnym Zygmunta III Wazy w Krakowie. Pomógł Zygmuntowi III Wazie w zdobyciu polskiego tronu, pokonując siły wspierające kandydata Habsburgów.
Jego polityka i działania przeciwstawiały się tendencjom w kierunku absolutyzmu, które charakteryzowały pozostałe państwa Europy.
Otwarty konflikt między kanclerzem a królem wybuchł, kiedy Zamoyski odkrył, że Zygmunt spiskuje, aby scedować koronę polską dla Habsburgów w zamian za ich wsparcie w walce o szwedzki tron.
Zalecając wcielenie w życie postulatów modelu , polegającego na ściąganiu do Polski zagranicznych rzemieślników i rozwijaniu rodzimej produkcji kosztem importowania z zewnątrz. Kilka wieków później wykorzystujące tę taktykę Chiny stały się światową potęgą.
W ciągu swojego życia zdążył bardzo się wzbogacić. Pozostawił swojemu spadkobiercy 11 miast i ponad 200 wsi oraz jako dzierżawca dóbr królewskich 12 miast i 612 wsi.
Posiadał własne wojsko.
W
1580 założył miasto
Zamość, a w 1589, w celu utrzymania pozycji rodu i zapobieżenia rozdrobnieniu majątku, utworzył
Ordynację Zamojską, którą zarządzało po nim kolejno piętnastu ordynatów i która przetrwała do
1944 r.
Zamoyski oferował rzemieślnikom tanie kredyty, sprowadzał kupców, budował huty żelaza i szkła oraz cegielnie.
W
1595 r. ufundował
Akademię Zamojską pierwszą polską wyższą uczelnię prywatną.
.
Z "kuźni" Zamoyskiego rekrutowali się najważniejsi późniejsi politycy i dowódcy Rzeczpospolitej.
Jan Zamoyski nie lubił ostentacyjnej pobożności, czemu dał wyraz zalecając, by na jego nagrobku nie było żadnych symboli religijnych.
Gdy zaczynał karierę, miał w posiadaniu
4 wsie. Skończył z 23 miastami i
819 wsiami zespolonymi w Ordynację Zamojską, która formalnie przetrwała do 1945 roku.
Dzięki swej energii, zdolności, oraz umiejętności dostosowania się do sytuacji, potrafił zrobić karierę, jaka nie stała się udziałem nikogo innego w skali europejskiej.
