Kartka z kalendarza

[Kaima]

W 1781 roku urodził się George Stephenson, brytyjski konstruktor, wynalazca parowozu, nazwany "ojcem kolei żelaznej". Pierwszy parowóz zaprojektował w 1814 roku, był wykorzystywany do transportu węgla z kopalni i mógł ciągnąć 30 ton ładunku. W połowie lat 20. XIX wieku założył pierwszą na świecie fabrykę parowozów. Zmarł 12 w 1848 roku.

W 1794 roku zginął Bartosz Głowacki, chłop, kosynier, mianowany przez Tadeusza Kościuszkę oficerem, jeden z bohaterów bitwy pod Racławicami. Urodził się około 1758 roku.

W 1815 roku zakończył się Kongres Wiedeński - konferencja przedstawicieli szesnastu państw europejskich, zwołana w celu rewizji zmian terytorialnych i ustrojowych spowodowanych wybuchem rewolucji francuskiej i wojnami napoleońskimi oraz wypracowania nowych zasad ładu kontynentalnego na mocy którego po klęsce Napoleona podzielono Europę. Jednym z postanowień Kongresu było utworzenie Królestwa Polskiego w unii personalnej z Rosją.

W 1898 roku Chiny wydzierżawiły na 99 lat Hongkong Wielkiej Brytanii. Do Hongkongu napłynęły fale imigrantów z Chin kontynentalnych. Rozwinął się handel międzynarodowy, powstały szkoły, banki i przedsiębiorstwa w stylu zachodnim. Hongkong stał się regionalnym centrum handlowym. Jest jednym z z największych centrów finansowych i portów morskich świata, z rekordową liczbą wieżowców. W rankingach miast Hongkong jest najdroższym miejscem na świecie pod względem kosztów wynajmu.

W 1934 roku odbyła się premiera pierwszego filmu animowanego z Kaczorem Donaldem.

W 1944 roku rozpoczęła się bitwa w Lasach Lipskich, Janowskich i Puszczy Solskiej – największa bitwa partyzancka na ziemiach polskich podczas II wojny światowej.

W 1959 roku w Stanach Zjednoczonych zwodowano pierwszy atomowy okręt podwodny z rakietami balistycznymi - "George Washington".

[Kaima]

W 1935 roku miał miejsce pierwszy dzień nieprzerwanej trzeźwości amerykańskiego chirurga Roberta Holbrooka Smitha. Ten dzień przyjmuje się za symboliczny początek ruchu Anonimowych Alkoholików.
Dr Bob wraz z przyjacielem, również alkoholikiem, przeprowadził rozmowy z ok. 5000 tysiącami uzależnionych motywując ich do zaprzestania picia.

W 1938 roku urodziła się Violetta Villas, właśc. Czesława Gospodarek z domu Cieślak – polska artystka estradowa, osobowość sceniczna, śpiewaczka pieśni estradowych, operowych i operetkowych, aktorka filmowa, teatralna i rewiowa, kompozytorka, autorka tekstów. ( zm. w 2011 r.)

W 1942 roku około 50 więźniów podjęło próbę ucieczki z obozu Auschwitz-Birkenau, która powiodła się dziewięciu z nich, m.in. aktorowi Augustowi Kowalczykowi.

W 1950 roku urodziła się Anna Jantar, (właśc. Anna Maria Kukulska z domu Szmeterling) – polska piosenkarka. Zginęła w katastrofie lotniczej w 1980 roku.
Uchodziła za ikonę polskiej muzyki pop. Wylansowała takie przeboje jak m.in.: „Tyle słońca w całym mieście”, „Nic nie może wiecznie trwać”, „Staruszek świat”, „Najtrudniejszy pierwszy krok”, „Za każdy uśmiech”, „Baju-baj proszę pana (Jambalaya)”, „Radość najpiękniejszych lat”, „Mój tylko mój”, „Nie wierz mi, nie ufaj mi”, „Wielka dama tańczy sama” i.in. W sumie zaśpiewała ok. 160 piosenek różnych kompozytorów.

W 1990 roku w lecącym z Birmingham do hiszpańskiej Malagi samolocie linii British Airways wypadła wadliwie przyśrubowana szyba w kabinie pilotów, co wywołało dekompresję i wyssanie przez powstały otwór kapitana, który zdołał zaczepić się nogami o wolant, zaś pęd powietrza przycisnął go do zewnętrznej ściany kabiny. Drugi pilot zdołał wylądować awaryjnie w Southampton, ocalając życie 89 osób na pokładzie.

[Kaima]

W 1294 roku zmarł Roger Bacon, angielski filozof i uczony, prekursor empirycznej nauki nowożytnej, przyrodnik i alchemik. Stworzył koncepcję filozofii moralnej i teorię błędów rozumu ludzkiego. Przewidział wynalazek mikroskopu i teleskopu. (ur. około 1214)

W 1770 roku James Cook dopłynął do Wielkiej Rafy Koralowej - największej na świecie rafy koralowej, położonej wzdłuż północno-wschodnich wybrzeży Australii, na Morzu Koralowym.

W 1940 roku okręt podwodny ORP "Orzeł" został oficjalnie uznany za stracony. Załoga "Orła" wsławiła się spektakularną ucieczką z Tallina w nocy z 17 na 18 września 1939 roku, gdzie okręt został internowany po tym, jak zawinął do portu aby wyokrętować ciężko chorego kapitana komandora Henryka Kłoczkowskiego. Estończycy internowali okręt na skutek nacisków niemieckich. Załodze "Orła" udało się doprowadzić okręt do Anglii, gdzie wszedł w skład II Flotylli Okrętów Podwodnych i zaczął odbywać regularne patrole na Morzu Północnym. W ostatni swój patrol "Orzeł" wyszedł 23 maja 1940 roku. Do dzisiaj - pomimo kilku wypraw poszukiwawczych - nie odnaleziono miejsca zatonięcia okrętu, a co za tym idzie, nie ustalono przyczyny jego utraty.

W 1955 roku uchwałą Rady Ministrów w miejsce Oficerskiej Szkoły Marynarki Wojennej powołano Wyższą Szkołę Marynarki Wojennej (WSMW) - wyższą uczelnię wojskową na prawach akademii. W 1956 Wyższej Szkole Marynarki Wojennej nadano imię Bohaterów Westerplatte.

W 1959 roku na wyspie Wight u wybrzeża Anglii odbył się pierwszy lot poduszkowca wynalezionego przez Christophera Cockerella.

W 1995 roku w Miednoje koło Tweru położono kamień węgielny pod budowę Polskiego Cmentarza Wojennego w miejscu zbrodni dokonanej na polskich oficerach przez NKWD w 1940 roku. 2 września 2000 roku cmentarz został otwarty i poświęcony.

W 2008 roku Norwegia zalegalizowała małżeństwa osób tej samej płci.

[Kaima]

W 1878 roku urodził się James Oliver Curwood, amerykański pisarz, autor powieści dla młodzieży: "Łowcy złota", "Szara Wilczyca", "Włóczęgi Północy", "Dolina ludzi milczących". Zmarł w 1927 roku.

W 1835 roku we Lwowie odbyła się premiera komedii "Dożywocie" Aleksandra Fredry.

W 1848 roku w Pradze zakończył się Zjazd Słowiański - spotkanie reprezentantów narodów słowiańskich. Uczestniczyli w nim Polacy, Słowacy, Ukraińcy, Serbowie, Chorwaci, Czesi i Rosjanie, w tym Michaił Bakunin. Zjazd poświęcony był metodom walki z germanizacją i madziaryzacją.

W 1893 roku major armii japońskiej Yasumasa Fukushima zakończył 16-miesięczną podróż konną z Berlina do Władywostoku.

W 1979 roku Henryk Jaskuła wypłynął z portu w Gdyni w samotny rejs dookoła świata bez zawijania do portu. Ukończył go 20 maja 1980 roku.

W 1987 roku prezydent USA Ronald Reagan, podczas przemówienia wygłoszonego przed Bramą Brandenburską do mieszkańców Berlina Zachodniego, wezwał Michaiła Gorbaczowa do zburzenia Muru Berlińskiego.

[Kaima]

W 1724 roku król Prus Fryderyk Wilhelm I wydał reglament ratuszowy, który scalał trzy miasta: Stare Miasto, Knipawę i Lipnik, wraz z należącymi do nich wolniznami - w jedno miasto Królewiec.

W 1825 roku Sejm podjął decyzję o utworzeniu w Warszawie Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego, którego zadaniem było wspieranie właścicieli ziemskich, co pozwalało oddłużać i modernizować majątki ziemskie.

W 1930 roku urodził się Ryszard Kukliński, jedna z najbardziej kontrowersyjnych postaci współczesnej historii Polski, pułkownik LWP i agent CIA w polskim Sztabie Generalnym. W 1981 roku uprzedził Amerykanów o stanie wojennym w Polsce i przekazał im plany tej operacji oraz inne tajemnice Układu Warszawskiego. Przez jednych jest traktowany jak bohater, przez innych jako zdrajca. Uciekł do Stanów Zjednoczonych w 1981 roku. Polskie sądy zwróciły mu honor i stopień oficerski w 1995 roku. (zm. w 2004)

W 1949 roku na terenach wsi Mogiła, Pleszów i Krzesławice rozpoczęto budowę Nowej Huty - kombinatu metalurgicznego oraz towarzyszącego mu zaplecza miejskiego.

W 1958 roku w Polsce utworzono Ochotnicze Hufce Pracy. Zorganizowane z inicjatywy ZMS w celu wychowania młodzieży przez pracę miały również pomóc gospodarce narodowej.

W 1958 roku rządy PRL i Czechosłowacji podpisały porozumienie kończące wzajemne spory graniczne.

W 2001 roku zarejestrowano partię Prawo i Sprawiedliwość.

W 2004 roku w Polsce po raz pierwszy przeprowadzono wybory do Parlamentu Europejskiego, w których zwyciężyła Platforma Obywatelska.

[Kaima]

W 1774 roku otwarto Kanał Bydgoski - sztuczną drogę wodną łączącą Wisłę i Odrę poprzez ich dopływy: Brdę od strony Wisły oraz Noteć i Wartę od strony Odry.
Jest najstarszym czynnym do dnia dzisiejszego śródlądowym kanałem wodnym na obecnym terytorium Polski. Starszy od niego jest wprawdzie Kanał Jagielloński z 1483, nie ma on jednak obecnie znaczenia w transporcie wodnym.
Całkowita długość Kanału Bydgoskiego wynosi 24,77 km, natomiast cała droga ma długość 294,3 km i stanowi część międzynarodowej drogi wodnej E-70, łączącej Antwerpię (Belgia, wybrzeże Atlantyku) z Kłajpedą (Litwa, wybrzeże Bałtyku).

W 1845 roku pierwszy na ziemiach polskich pociąg pasażerski wyjechał z Warszawy do Grodziska Mazowieckiego, otwierając warszawsko - wiedeńską komunikację kolejową.

W 1864 roku urodził się Aloys Alzheimer, niemiecki lekarz i neuropatolog, który pierwszy opisał objawy choroby mózgu, nazwanej później jego nazwiskiem. Zmarł w 1915 roku.

W 1927 roku magistrat miasta stołecznego Warszawy podjął uchwałę o założeniu Ogrodu Zoologicznego w stolicy. Jego otwarcie dla publiczności nastąpiło 11 marca 1928 roku.

W 1940 roku do obozu koncentracyjnego Auschwitz dotarł z Tarnowa pierwszy masowy transport 728 mężczyzn, w większości polskich więźniów politycznych.

W 1958 roku w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku pod Warszawą (obecnie Instytut Energii Atomowej) uruchomiono pierwszy w Polsce doświadczalny reaktor jądrowy EWA.

W 1985 roku w luksemburskim mieście Schengen został podpisany układ przewidujący swobodę przemieszczania się osób wewnątrz Wspólnot Europejskich. Porozumienie podpisały: Belgia, Francja, RFN, Holandia i Luksemburg, stopniowo do układu dołączały się pozostałe państwa. Obecnie należy 27 państw - 23 państwa członkowskie Unii Europejskiej oraz Islandia, Norwegia, Szwajcaria i Liechtenstein. Polska przystąpiła do układu z Schengen 21 grudnia 2007 roku.

[Kaima]

W 1752 roku amerykański uczony Beniamin Franklin zademonstrował po raz pierwszy publicznie działanie piorunochronu i udowodnił, że piorun jest zjawiskiem elektrycznym.

W 1800 roku stolicę Stanów Zjednoczonych przeniesiono z Filadelfii do Waszyngtonu, formalnie Waszyngton D.C.

W 1919 roku w Warszawie utworzono Wojenną Szkołę Sztabu Generalnego - pierwszą akademię wojskową niepodległej Rzeczypospolitej. W 1922 roku uczelnię przemianowano na Wyższą Szkołę Wojenną. Akademia wykształciła wielu wybitnych oficerów i dowódców, a na jej czele stał między innymi generał Tadeusz Kutrzeba, jeden z najwybitniejszych polskich teoretyków wojskowych okresu międzywojennego, dowódca Armii "Poznań" w kampanii wrześniowej.

W 1931 roku w Waszyngtonie zostały podpisane traktaty przyjaźni, handlowy i konsularny między Polską i Stanami Zjednoczonymi.

W 1935 roku w Niemczech ukazało się zarządzenie zakazujące rozpowszechniania "Krzyżaków" Henryka Sienkiewicza na terenie Prus Wschodnich.

W 1954 roku w Bazylei założono Unię Europejskich Związków Piłkarskich (UEFA).

[Kaima]

W 1894 roku w Paryżu rozpoczęły się obrady Olimpijskiego Kongresu Konstytucyjnego, w czasie którego przywrócono ideę organizacji i uchwalono regulamin nowożytnych Igrzysk Olimpijskich oraz utworzono Międzynarodowy Komitet Olimpijski.

W 1903 roku Henry Ford i Horace Dodge zarejestrowali w Detroit firmę The Ford Motor Company. Obecnie jedna z największych motoryzacyjnych firm świata.

W 1944 roku w walce z Niemcami pod wsią Jewłasze pod Nowogródkiem zginął major Jan Piwnik - cichociemny, legendarny dowódca partyzancki Armii Krajowej w Górach Świętokrzyskich i na Nowogródczyźnie. Działał pod seudonimami "Donat", "Ponury". Miał 32 lata.

W 1958 roku został stracony Imre Nagy - komunistyczny polityk węgierski, premier Węgier podczas rewolucji węgierskiej 1956 roku. Przywrócił system wielopartyjny i ogłosił wystąpienie Węgier z Układu Warszawskiego. Podjął także rokowania w sprawie całkowitego wycofania Armii Radzieckiej. (ur. w 1896)

W 1963 roku Walentyna Tierieszkowa, rosyjska kosmonautka, jako pierwsza kobieta rozpoczęła lot w kosmos na pokładzie statku Wostok 6. Lot trwał prawie trzy doby, a lądowanie nastąpiło 19 czerwca 1963 roku.

W 1997 roku na antenie TVP1 wyemitowano w ramach konkursu na telenowelę pierwszy odcinek serialu "Klan".

[Kaima]

W 1696 roku zmarł król Jan III Sobieski, zwycięzca armii tureckiej w bitwach pod Wiedniem i Chocimiem. Król Polski od 1674 roku, hetman wielki koronny od 1668 roku, mecenas kultury, fundator kościołów. Jego śmierć zakończyła okres potęgi politycznej państwa polskiego. Przez Turków zwany "Lwem Lechistanu", a przez chrześcijan - "Obrońcą Wiary". Urodził się w 1629 roku.

W 1793 roku w Grodnie, pod laską marszałka Stanisława Bielińskiego, rozpoczął obrady ostatni Sejm Rzeczypospolitej Obojga Narodów.

W 1947 roku Francja i Wielka Brytania zaakceptowały amerykański plan pomocy w odbudowie Europy ze zniszczeń wojennych, zwany "Planem Marshalla".

1953 roku zakończył się 2-dniowy strajk powszechny w Berlinie Wschodnim, Erfurcie, Lipsku, Magdeburgu i innych miastach, wywołany sprzeciwem wobec polityki ekipy Waltera Ulbrichta. Na skutek interwencji wojsk radzieckich manifestacje zostały stłumione. Zginęło 267 demonstrantów. Rozpoczęły się masowe aresztowania opozycjonistów niemieckich.

W 1972 roku miało miejsce włamanie do kwatery Partii Demokratycznej w hotelu w Waszyngtonie. Zapoczątkowało ono aferę Watergate (od nazwy hotelu), która doprowadziła do dymisji prezydenta Richarda Nixona. Afera, zakończona rezygnacją prezydenta, ujawniła korupcję i nadużycia władzy przez prezydenta, posługującego się FBI i CIA do kontrolowania swych przeciwników politycznych.

W 1991 roku w Bonn kanclerz Helmut Kohl i premier Jan Krzysztof Bielecki podpisali traktat "O dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy" między RP a RFN.

W 2000 roku w Charkowie na Ukrainie otwarto Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu. Cmentarz powstał z inicjatywy Federacji Rodzin Katyńskich. Spoczywa na nim 4 302 oficerów Wojska Polskiego i polskich cywili zamordowanych w 1940 przez NKWD, a także około 2000 radzieckich Ukraińców, Rosjan i Żydów zamordowanych przez NKWD w latach 1937–1938.
Polscy jeńcy wojenni pochowani na cmentarzu zostali w 1940 przewiezieni do Charkowa z obozu w Starobielsku i rozstrzelani w piwnicach Obwodowego Zarządu NKWD w Charkowie.

[Kaima]

W 1815 roku w bitwie pod Waterloo cesarz Napoleon Bonaparte poniósł klęskę walcząc przeciwko połączonym armiom Anglii i Prus pod dowództwem księcia Wellingtona i marszałka von Bluchera.

W 1816 roku w Warszawie odbyła się premiera komedioopery Karola Kurpińskiego "Zabobon czyli Krakowiacy i Górale albo Nowe Krakowiaki".

W 1913 roku urodził się Stanisław Marusarz, przedstawiciel sportów zimowych: narciarz klasyczny - skoczek i alpejczyk. Był czterokrotnym olimpijczykiem - 1932, 1936, 1948, 1952. Był także trenerem narciarskim. Zmarł w 1993 roku.

W 1945 roku w Moskwie rozpoczął się proces szesnastu przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, podstępnie zaproszonych przez NKWD do Pruszkowa na rozmowy o przyszłości Polski, a następnie aresztowanych i przewiezionych do ZSRR. Wśród aresztowanych znaleźli się Jan Jankowski - Delegat Rządu na Kraj, ostatni dowódca AK - generał Leopold Okulicki "Niedźwiadek" i przewodniczący Rady Jedności Narodowej - Kazimierz Pużak.

W 1998 roku Sejm przyjął uchwałę potępiającą totalitarny system komunistyczny. W uchwale dyktatura komunistyczna została określona jako "narzucona Polsce przemocą wbrew woli narodu przez Związek Sowiecki i Józefa Stalina".

W 2004 roku na szczycie w Brukseli państwa członkowskie UE przyjęły pierwszą w historii konstytucję Unii Europejskiej.

[Kaima]

W 1623 roku urodził się Blaise Pascal - francuski filozof, fizyk, matematyk i publicysta. Był uważany powszechnie za następcę Kartezjusza. Jako naukowiec badał zjawiska dotyczące ciśnienia atmosferycznego i hydrostatyki. Był współtwórcą rachunku prawdopodobieństwa i twórcą zasady indukcji matematycznej. Zmarł w 1662 roku.

W 1917 roku brytyjska Izba Gmin przyznała prawo głosu kobietom, które ukończyły 30 lat.

W 1932 roku na zawodach w Antwerpii słynny polski biegacz Janusz Kusociński pobił rekord świata w biegu na 3000 metrów, pokonując ten dystans w 8 minut i 18,8 sekundy.

W 1947 roku w Rzymie ukazał się pierwszy numer emigracyjnego miesięcznika "Kultura", później wydawanego w Paryżu, redagowanego przez Jerzego Giedroycia, Józefa Czapskiego i Gustawa Herlinga-Grudzińskiego. Poruszano w nim problematykę polityczno-społeczną, zajmowano się kulturą polską i obcą.

W 1953 roku w amerykańskim więzieniu Sing-Sing stracono na krześle elektrycznym Ethel i Juliusa Rosenbergów, oskarżonych o szpiegostwo na rzecz Związku Radzieckiego i wykradzenie tajemnicy budowy bomby atomowej. Wina Rosenbergów nie została dowiedziona.

W 1963 roku w Opolu rozpoczął się I Krajowy Festiwal Polskiej Piosenki, którego laureatami byli Ewa Demarczyk i Bogdan Łazuka.

[Kaima]

W 1793 roku urodził się Aleksander Fredro, komediopisarz, pamiętnikarz, poeta, uczestnik wojen napoleońskich w latach 1812 -1814. Napisał komedie "Zemsta", "Pan Jowialski", "Śluby panieńskie", "Dożywocie", i wiele wierszy np. "Osiołkowi w żłoby dano", "Małpa w kąpieli", "Paweł i Gaweł". (zm. w 1876r.)

W 1815 roku decyzją Kongresu Wiedeńskiego w Warszawie uroczyście proklamowano Królestwo Polskie, połączone przez konstytucję i cara z Cesarstwem Rosyjskim. Na czele Rządu Tymczasowego stanął Wasilij Łanskoj, a jego zastępcą został książę Adam Czartoryski.

W 1890 roku w amerykańskim miesięczniku „Lippincott’s Monthly Magazine” ukazała się pierwsza wersja powieści "Portret Doriana Graya" Oscara Wilde’a.

W 1929 roku na cmentarzu w syryjskim Aleppo dokonano ekshumacji szczątków gen. Józefa Bema, skąd następnie przewieziono je do rodzinnego Tarnowa.

W 1940 roku w nocy z 20 na 21 czerwca niemieccy okupanci w Palmirach pod Warszawą rozstrzelali wielu przedstawicieli polskiego życia politycznego, społecznego, kulturalnego i sportowego. Zginęli wówczas: Mieczysław Niedziałkowski, Maciej Rataj, Stanisław Piasecki, Janusz Kusociński.

W 1949 roku Komisja Praw Człowieka ONZ przyjęła rezolucję potępiającą tortury, niewolnictwo, przymusową pracę i inne formy zniewolenia człowieka.

W 1994 została wyemitowana ostatnia audycja polskiej rozgłośni Radia Wolna Europa. Rozgłośnia istniała od 3 maja 1952 do 30 czerwca 1994 w strukturze Radia Wolna Europa. W okresie PRL była najczęściej słuchanym, pomimo ustawicznego zagłuszania radiem zagranicznym.

[Kaima]

W 1568 roku w Warszawie rozpoczęto budowę pierwszego stałego drewnianego mostu na Wiśle. Budowa została zakończona w 1573 r. Most funkcjonował przez 30 lat. Został zniszczony w 1603 przez krę. Przeprawa znajdowała się przy północnych murach Starego Miasta, u wylotu istniejącej do dziś ulicy Mostowej.

W 1945 roku w Moskwie zapadł wyrok w tak zwanym "Procesie szesnastu". Generał Leopold Okulicki został skazany na 10 lat więzienia, Delegat Rządu na Kraj, Jan Stanisław Jankowski, na 8 lat, a członkowie Krajowej Rady Ministrów - Adam Bień, Stanisław Jasiukowicz i Antoni Pajdak - na 5 lat. Okulicki, Jasiukowicz i Jankowski zmarli w więzieniu.

W 1955 roku urodził się Michel Platini, francuski piłkarz, mistrz Europy z 1984 roku, 3-krotny zwycięzca ankiety "France Football" na najlepszego piłkarza Europy. Zdobył medal mistrzostw świata, Puchar Europy i Puchar Zdobywców Pucharów.

W 1990 roku Parlamenty RFN i NRD uznały nienaruszalność zachodniej granicy Polski.

W 1996 roku Polska ratyfikowała europejską konwencję o ochronie praw dziecka.

W 1999 roku po raz pierwszy została wręczona Polska Nagroda Filmowa, znana także jako Orzeł – doroczna nagroda filmowa przyznawana przez Polską Akademię Filmową w wielu kategoriach.

[Kaima]

W 1792 roku, z okazji zwycięstwa pod Zieleńcami, król Stanisław August Poniatowski ustanowił order Virtuti Militari - odznaczenie za wybitne bohaterstwo na polu bitwy. Jest to jeden z najstarszych orderów wojennych na świecie. Dewiza orderu brzmi: Honor i Ojczyzna.

W 1897 roku urodził się Henryk Dobrzański, pseudonim Hubal, major, olimpijczyk (jeździectwo), uczestnik wojny obronnej Polski w 1939 roku, organizator i dowódca pierwszego polskiego oddziału partyzanckiego - Hubalczyków. Walczył na Kielecczyźnie, poległ pod Anielinem 30 kwietnia 1940 roku.

W 1905 roku wybuchło zbrojne powstanie proletariatu Łodzi przeciw caratowi, tak zwane powstanie łódzkie. W walkach na barykadach zginęło 300 osób, około 1000 zostało rannych. Włodzimierz Lenin uznał je za pierwsze zbrojne wystąpienie robotników w imperium rosyjskim. Trwało do 27 czerwca.

W 1921 roku Polska uzyskała dostęp do Wolnego Miasta Gdańska. Liga Narodów powierzyła Polsce lądową obronę Wolnego Miasta Gdańska, przyznała prawo stacjonowania polskim okrętom wojennym w porcie gdańskim oraz miejsce na skład amunicji na Westerplatte.

W 1937 roku rozpoczął się tzw. konflikt wawelski. Przyczyną było przeniesienie trumny z prochami Józefa Piłsudskiego z krypty św. Leonarda, gdzie czasowo była wystawiona, do krypty Srebrnych Dzwonów. Wbrew wcześniejszym ustaleniom władze państwowe wyraziły sprzeciw. Oskarżano abpa Sapiehę o naruszenie kultu marszałka i obrazę prezydenta. Żądano zmiany konkordatu, oddania katedry wawelskiej we władanie władz państwowych, pozbawienia Sapiehy odznaczeń honorowych, obywatelstwa polskiego i usunięcia z kraju. Pod naciskiem otoczenia arcybiskup zdecydował się wyjaśnić swoje stanowisko i przeprosić prezydenta za niewykonanie jego życzenia. Konflikt zakończył się po posiedzeniu Sejmu, na którym oświadczono, że arcybiskup krakowski przeprosił prezydenta. Konflikt wawelski miał rangę ogólnonarodową.

W 1941 roku hitlerowskie Niemcy zaatakowały Związek Radziecki, przekraczając linię graniczną ustaloną w pakcie Ribbentrop - Mołotow. Była to największa operacja sił lądowych w historii, wzięło w niej udział prawie 4 miliony żołnierzy.

W 1960 roku powstała grupa muzyczna Czerwono-Czarni, jeden z pionierów bigbitu w Polsce. Zespół powstał z inicjatywy Franciszka Walickiego przy gdańskim „Jazz Clubie”, wykorzystując w nazwie jego barwy – kolory czarny i czerwony. Czerwono-Czarni zyskali dużą popularność i występowali na licznych festiwalach i innych imprezach m muzycznych. W 1976 roku zespół zakończył działalność.

[Kaima]

W 1818 roku na Wawelu odbył się ponowny pogrzeb Tadeusza Kościuszki. Wielkiego Polaka pochowano najpierw w Solurze (Szwajcaria), gdzie spędził ostatnie lata swojego życia. Później sprowadzone do kraju zwłoki pochowano uroczyście na Wawelu. Doczesne szczątki przywódcy insurekcji spoczęły obok prochów króla Jana III Sobieskiego i księcia Józefa Poniatowskiego, w krypcie św. Leonarda.

W 1855 roku urodził się Juliusz Osterwa (właściwe nazwisko Julian Andrzej Maluszek), wybitny aktor, reżyser, reformator teatru, pedagog, założyciel zespołu teatralnego "Reduta" w Warszawie, rektor PWST w Krakowie.(zm. w 1947)

W 1923 roku w Polsce ustanowiono cywilne odznaczenie państwowe Krzyż Zasługi, nadawane do chwili obecnej za zasługi dla państwa lub obywateli.
Krzyż Zasługi dzieli się na trzy stopnie:
Złoty Krzyż Zasługi
Srebrny Krzyż Zasługi
Brązowy Krzyż Zasługi.
Odmianami Krzyża Zasługi są: Krzyż Zasługi za Dzielność i Krzyż Zasługi z Mieczami.

W 1944 roku Premier RP na Uchodźstwie Stanisław Mikołajczyk ostatecznie odrzucił ultimatum Józefa Stalina dotyczące „reorganizacji” władz polskich w Londynie, jako naruszające suwerenność państwa polskiego. Ultimatum przewidywało ustąpienie prezydenta RP Władysława Raczkiewicza, Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego, ministra obrony gen. Mariana Kukiela i ministra informacji Stanisława Kota oraz publiczne zdystansowanie się rządu RP od obarczenia ZSRR zarzutem dokonania zbrodni katyńskiej.

W 1957 roku Telewizja Polska wyemitowała premierowe wydanie programu dla dzieci "Miś z okienka". Program kierowany był do dzieci w wieku szkolnym i miał spełniać misję edukacyjną, m.in. zachęcać do czytania książek.

W 1986 roku Wanda Rutkiewicz dokonała pierwszego polskiego i kobiecego wejścia na szczyt drugiej najwyższej góry świata K2 w paśmie Karakorum.

W 1997 roku japoński podróżnik Mitsuro Oba pierwszy na świecie samotnie przeszedł na nartach przez zamarznięty Ocean Arktyczny.

[Kaima]

Szanowni Państwo! Poprzedni post otwiera drugi rok istnienia "Kartki z kalendarza".



Wszystkim Państwu pięknie dziękuję za zainteresowanie i wyrozumiałość dla nieścisłości, które czasem przydarzają się.

[Kaima]

W 1785 roku w Warszawie utworzono, z inicjatywy króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, pierwszy profesjonalny polski zespół baletowy - "Towarzystwo Tancerzów JK Mości", pod kierunkiem francuskiego baletmistrza François Le Doux.

W 1838 roku w Krakowie urodził się Jan Matejko - wybitny polski malarz, twórca obrazów historycznych i batalistycznych. Mieszkał i pracował w Krakowie. Był dyrektorem Szkoły Sztuk Pięknych oraz członkiem wielu akademii zagranicznych. Do jego najważniejszych dzieł należą: "Stańczyk", "Kazanie Skargi", "Hołd Pruski", "Bitwa pod Grunwaldem", "Wernyhora". (zm. w 1893)

W 1866 roku w Kraju Zabajkalskim wybuchło powstanie polskich skazańców, zesłanych tam po upadku powstania styczniowego. Narcyz Celiński i Gustaw Szaramowicz stali się organizatorami zbrojnego wystąpienia, które miało doprowadzić do oswobodzenia Polaków zesłanych w okolice Irkucka i przedostania się do Chin. W ciągu kilku dni powstanie upadło, przywódców skazano na kary śmierci, a tym którzy przeżyli obostrzono wyroki.

W 1945 roku na Placu Czerwonym w Moskwie odbyła się Parada Zwycięstwa.

W 1976 roku w przemówieniu radiowo-telewizyjnym premier Piotr Jaroszewicz ogłosił wprowadzenie nowych cen na niektóre artykuły spożywcze. Miały zdrożeć między innymi o prawie 70 procent mięso i cukier. Następnego dnia w Radomiu, Ursusie i Płocku rozpoczęły się strajki robotnicze. Protesty na mniejszą skalę miały miejsce w Łodzi, Starachowicach, Grudziądzu i Nowym Targu. Rząd PRL ukrył przed opinią publiczną fakt wybuchu zamieszek, nazywając je "drobnymi, chuligańskimi wybrykami". Mimo to, szybko wycofał się z zapowiadanych podwyżek, w obawie przed rozszerzeniem się protestów na cały kraj i zaproponował rozpoczęcie "szerokich konsultacji społecznych na temat podwyżek cen i trudnościach w zaopatrzeniu".

W 1981 roku miało miejsce pierwsze, nieuznane przez Kościół katolicki, objawienie Najświętszej Maryi Panny w Medjugorje w Bośni i Hercegowinie.

W 2005 roku we Lwowie z udziałem prezydentów Polski Aleksandra Kwaśniewskiego i Ukrainy Wiktora Juszczenki dokonano ponownego otwarcia i poświęcenia Cmentarza Orląt Lwowskich. Spoczywają na nim prochy polskich żołnierzy, głównie polskich chłopców, którzy polegli w walkach z Ukraińcami o Lwów w latach 1918 -1919 oraz w czasie wojny polsko-radzieckiej w 1920 roku. Cmentarz Orląt Lwowskich powstał z części Cmentarza Łyczakowskiego w 1919 roku jako pomnik ofiar wojny polsko-ukraińskiej o Lwów i Galicję w latach 1918 -1920. Po drugiej wojnie światowej nekropolia została zdewastowana.

[Kaima]

W 1892 roku zmarł Jan Czerski - geolog, paleontolog, geograf, jeden z najwybitniejszych badaczy Syberii. Za udział w powstaniu styczniowym został skazany na zesłanie. Podjął we współpracy z Rosyjskim Towarzystwem Geograficznym badania geologiczne w dolinie Irtyszu, Górach Sajanach i nad Bajkałem, sporządził pierwszy opis budowy geologicznej brzegów jeziora Bajkał i terenów na Zabajkalu. (ur. w 1845)

W 1944 roku przerwaniem niemieckiego okrążenia zakończyła się trwająca od 9 czerwca największa bitwa partyzancka na ziemiach polskich podczas II wojny światowej, stoczona w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej na południu Lubelszczyzny.

W 1950 roku wojska północnokoreańskie zaatakowały Koreę Południową. Był to początek wojny koreańskiej, która trwała do 27 lipca 1953 r. i zakończyła się podpisaniem rozejmu między Koreą Południową i Koreańską Republiką Ludowo-Demokratyczną. Między państwami wyznaczono strefę zdemilitaryzowaną wzdłuż 38. równoleżnika.

W 1976 roku po zapowiedzi podwyżek cen, m.in. mięsa o 69% i cukru o 100%, w Radomiu, Ursusie i Płocku rozpoczęły się strajki robotnicze. Strajki na mniejszą skalę odbyły się w Łodzi, Starachowicach, Grudziądzu i Nowym Targu.

W 1978 roku podczas parady w San Francisco po raz pierwszy została użyta tęczowa flaga jako symbol ruchu LGBT.

W 1998 roku na parkingu przed swym domem w Warszawie został zamordowany były komendant główny Policji gen. Marek Papała.

W 2009 roku zmarł Michael Jackson - amerykański muzyk, artysta estradowy i tancerz, nazywany "Królem Popu". Jego kariera i kontrowersyjne życie osobiste stały się nieodłączną częścią popkultury ostatnich czterech dekad. Jest uznawany za jednego z najlepszych wykonawców muzyki pop i jednego z najpopularniejszych muzyków w historii. (ur. w 1958)

[Kaima]

W 1810 roku zmarł Joseph Montgolfier, francuski wynalazca. Wraz z bratem Jacquesem Étienne Montgolfierem wynalazł balon na ogrzewane powietrze. 14 grudnia 1782 roku wypuszczony przez braci z przydomowego ogródka balon o objętości 18 m3 osiągnął wysokość 250 metrów. (ur. w 1740)

W 1942 roku zginął Stanisław Skarżyński - pułkownik i pilot. Wsławił się lotem wokół Afryki w 1931 roku oraz samotnym przelotem na samolocie RWD-5 przez Atlantyk z Saint Louis w Senegalu do Maceio w Brazylii. Był rekordzistą świata w długości lotu bez lądowania, w kategorii samolotów sportowych w 1933 roku. (ur. w 1899 r.)

W 1945 roku podczas konferencji Narodów Zjednoczonych w San Francisco podpisano Kartę Narodów Zjednoczonych. Jest to wielostronna umowa międzynarodowa powołująca do życia i określająca ustrój Organizacji Narodów Zjednoczonych (stąd nazywa się ją czasem konstytucją ONZ). Dokument wszedł w życie 24 grudnia 1945 roku.

W 1953 roku został aresztowany Ławrientij Beria, radziecki działacz komunistyczny pochodzenia gruzińskiego, zbrodniarz komunistyczny, szef NKWD, który był w znacznym stopniu odpowiedzialny za „wielkie czystki” okresu stalinowskiego. Jeden z głównych wykonawców zbrodni stalinowskich. Bezpośrednio odpowiedzialny za mord polskich oficerów w Katyniu. Szczyt jego wpływów przypadał na okres II wojny światowej i bezpośrednio po niej. Po śmierci Stalina autor najbardziej liberalnego projektu zmian ustrojowych ZSRR. W wyniku zawiązanego przeciwko niemu spisku został usunięty ze stanowiska i stracony.

W 1974 roku w Stanach Zjednoczonych w domu towarowym Marsh w Troy w stanie Ohio po raz pierwszy sprzedano towar oznaczony kodem kreskowym - forma automatycznej identyfikacji towaru i jego ceny.

W 1977 roku w Indianapolis odbył się ostatni koncert Elvisa Presleya.

W 1986 roku w programie TVP 1 rozpoczęto emisję nowego programu informacyjnego - "Teleexpress". Pierwsze wydanie prowadził Wojciech Reszczyński.

W 1990 roku w zakładach w Kujbyszewie (obecnie Samara) zakończono montaż polskiego samolotu Tu-154M nr boczny 101, który uległ katastrofie w Smoleńsku.

[Kaima]

W 1869 roku urodził się Władysław Gąsiorowski, działacz niepodległościowy i polonijny, pisarz. Napisał powieści: "Huragan", "Nihiliści", "Księżna Łowicka". Zmarł w 1939 roku.

W 1908 roku we Lwowie, z inicjatywy Józefa Piłsudskiego, powstał Związek Walki Czynnej przygotowujący kadry kierownicze przyszłego powstania zbrojnego w zaborze rosyjskim.

W 1928 roku z powodu złego stanu zdrowia Józef Piłsudski ustąpił ze stanowiska premiera, które piastował od 2 października 1926 r. W kwietniu 1928 przebył udar mózgu i od tego czasu miał kłopoty z operowaniem prawą ręką. Fakt ten został objęty ścisłą tajemnicą państwową. Najprawdopodobniej wówczas marszałek był już chory na nowotwór.

W 1929 roku w Nowym Jorku odbyła się pierwsza publiczna demonstracja kolorowej telewizji przeprowadzona przez inżyniera Herberta Ivesa i jego współpracowników z Bell Labs.

W 1978 roku na pokładzie statku Sojuz-30 z kosmodromu Bajkonur poleciał w kosmos pierwszy polski kosmonauta Mirosław Hermaszewski.

W 2007 roku obradujący w Nowej Zelandii Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO podjął decyzję o zmianie nazwy byłego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau na swej Liście Światowego Dziedzictwa na: Auschwitz-Birkenau. Niemiecki nazistowski obóz koncentracyjny i zagłady (1940–1945).