Kartka z kalendarza

[Kaima]

W 1577 roku po zakończeniu wojny Rzeczypospolitej z Gdańskiem (1576 - 1577) król Stefan Batory wjechał uroczyście do miasta i przyjął przysięgę wierności od rady miejskiej oraz potwierdził jego przywileje.

W 1795 roku papież Pius VI wydał brewe potępiające insurekcję kościuszkowską, nazywając ją przedsięwzięciem bezbożnym.

W 1918 roku Naczelnik Państwa Józef Piłsudski wydał dekret na mocy którego cały majątek Kościoła prawosławnego został oddany pod zarząd państwowy.

W 1922 roku endecki fanatyk Eligiusz Niewiadomski zastrzelił w warszawskiej „Zachęcie” prezydenta RP Gabriela Narutowicza. Pełniącym obowiązki prezydenta został marszałek Sejmu Maciej Rataj, a gen. Władysław Sikorski został premierem.

W 1946 roku w Paryżu powstał dom mody Christiana Diora.

W 1981 roku w Katowicach oddziały ZOMO i wojska dokonały pacyfikacji KWK „Wujek”, w wyniku której zginęło na miejscu lub zmarło w szpitalach 9 górników, a 21 zostało rannych.

W 1991 roku Bundestag ratyfikował polsko-niemiecki traktat graniczny, umowę bilateralną podpisaną 14 listopada 1990 r. między Rzeczpospolitą Polską i Republiką Federalną Niemiec dotycząca uznania granicy na Odrze i Nysie Łużyckiej.

W 2014 roku 145 osób (w tym 132 dzieci) zginęło w ataku talibów na szkołę wojskową w Peszawarze.

[Kaima]

W 1538 roku papież Paweł III obłożył interdyktem Anglię i ekskomunikował króla Henryka VIII Tudora, co doprowadziło do oderwania się Anglii od Kościoła katolickiego.

W 1699 roku zawarto porozumienie o zwrocie Elbląga Polsce przez Prusaków w zamian za 300 tys. talarów.

W 1903 roku bracia Lumière wynaleźli proces otrzymywania fotografii barwnych na płytach szklanych w postaci diapozytywów (autochrom).

W 1920 roku pomiędzy anektowaną przez Polskę Litwą Środkową a Republiką Litwy utworzono pas neutralny. Litwa Środkowa – formalnie niezależny organizm państwowy, a faktycznie zależny od Polski, ze stolicą w Wilnie, którego powstanie zostało ogłoszone przez gen. Lucjana Żeligowskiego 12 października 1920 po zainscenizowanym tzw. buncie Żeligowskiego.

W 1954 roku zmarła Zofia Nałkowska polska pisarka, publicystka i dramatopisarka, posłanka do Krajowej Rady Narodowej oraz na Sejm Ustawodawczy i Sejm PRL I kadencji , członkini Polskiego Komitetu Obrońców Pokoju w 1949 roku. (ur. w 1884 r.)

W 1970 roku doszło do masakry pracowników Stoczni im. Komuny Paryskiej na przystanku Szybkiej Kolei Miejskiej Gdynia Stocznia, w wyniku której zginęło 10 osób oraz do walk ulicznych w Szczecinie, w wyniku których zginęło 16 osób, a przeszło 100 odniosło obrażenia (tzw. „Czarny Czwartek”).

W 1981 roku oddziały ZOMO rozbiły manifestacje w Krakowie i Gdańsku, gdzie zginęła jedna osoba, a dwie zostały ranne.

W 1988 roku zarejestrowano Związek Sybiraków, polską organizację grupującą byłych zesłańców, którzy nazywają siebie Sybirakami. Celem Związku jest m.in. reprezentowanie i obrona interesów swoich członków, a zwłaszcza uzyskiwanie dla nich praw, takich jak: odszkodowania, renty, emerytury, uprawnienia zdrowotne, kombatanckie itp.

[Kaima]

W 1529 roku odbyła się elekcja vivente rege Zygmunta II Augusta na króla Polski na Sejmie w Piotrkowie.

W 1642 roku Holender Abel Tasman jako pierwszy Europejczyk wylądował na Nowej Zelandii.

W 1865 roku weszła w życie znosząca niewolnictwo 13. poprawka do Konstytucji Stanów Zjednoczonych. W chwili wejścia w życie 13. poprawki stanami, w których niewolnictwo było jeszcze zalegalizowane, były Delaware, Kentucky, Missouri, Maryland i New Jersey.

W 1916 roku zakończyła się bitwa pod Verdun – jedna z największych bitew I wojny światowej, toczona od 21 lutego do grudnia 1916 roku w okolicy miejscowości Verdun we Francji. Walki te przeszły do historii jako „piekło Verdun” lub „młyn verdeński”, ponieważ obie strony dziesiątkowały się wzajemnie, zaś niektóre z epizodów, np. obrona fortu de Vaux, stały się symbolem żołnierskiego męstwa.

W 1921 roku na stadionie Hungária körúti w Budapeszcie piłkarska reprezentacja Polski rozegrała pierwsze, oficjalne spotkanie międzypaństwowe, ulegając w towarzyskim meczu Węgrom 0:1, po golu Jenő Szabó w 18 minucie.

W 1970 roku wojsko otoczyło stocznię w Szczecinie. W Elblągu doszło do starć z demonstrantami. Do miast północnej Polski przyłączyły się Białystok, Nysa, Oświęcim, Warszawa i Wrocław, gdzie zorganizowano krótkotrwałe i na mniejszą skalę nowe strajki.

W 1974 roku w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku uruchomiono reaktor „Maria”.

W 2016 roku zmarła Zsa Zsa Gabor, amerykańska aktorka węgierskiego pochodzenia, znana ze swych wielokrotnych małżeństw - na ślubnym kobiercu stawała 9 razy. Najdłuższy związek trwał 30 lat, najkrótszy - 1 dzień.(ur. 1917)

[Kaima]

W 1843 roku ukazała się "Opowieść wigilijna" Charlesa Dickensa, opowiadanie nawiązujące do Wigilii Bożego Narodzenia. Jest wielokrotnie tłumaczona i wydawana jako "Opowieść wigilijna"(częściej) lub zgodnie z oryginalnym tytułem jako "Kolęda prozą".

W 1914 roku powstała I Brygada Legionów Polskich. Jej dowódcą został Józef Piłsudski. Stanowisko to było dla niego podstawą do zbudowania legendy czynu niepodległościowego. Historia Legionów była fundamentem odrodzonej w 1918 roku Polski, a ich żołnierze stworzyli kadry Wojska Polskiego.
Pierwszą dużym starciem I Brygady Legionów była bitwa pod Łowczówkiem, stoczona w dniach 22-25 grudnia 1914 roku. Szlak bojowy żołnierzy Józefa Piłsudskiego zakończyła bitwa pod Kostiuchnówką w lipcu 1916 roku.
I Brygada Legionów Polskich została rozwiązana w trakcie kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 roku, kiedy to żołnierze wierni Józefowi Piłsudskiemu nie złożyli przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec.

W 1958 roku z wystrzelonego poprzedniego dnia amerykańskiego satelity SCORE po raz pierwszy w historii przekazano na Ziemię ludzki głos – nagrane na taśmie przesłanie prezydenta USA Dwighta Eisenhowera.

W 1984 roku w Pekinie podpisano brytyjsko-chiński układ, na mocy którego 1 lipca 1997 roku Hongkong przeszedł pod chińską administrację, po 99-letniej „dzierżawie” przez Wielką Brytanię.

W 2016 roku 11 osób zginęło, a 49 zostało rannych po tym, jak w odwiedzających bożonarodzeniowy jarmark w Berlinie wjechała ciężarówka uprowadzona przez 24-letniego Tunezyjczyka Anisa Amriego, który wcześniej zamordował polskiego kierowcę Łukasza Urbana. Do przeprowadzenia zamachu przyznało się Państwo Islamskie.

[Kaima]

W 1606 roku na okrętach "Susan Constant", "Godspeed", "Discovery" rozpoczęła się wyprawa ok. 100 osadników, którzy następnie założyli miasto Jameston w Wirginii, pierwszą stałą brytyjską osadę w Ameryce Północnej.

W 1655 roku podczas oblężenia Jasnej Góry obrońcy pod wodzą Stefana Zamojskiego dokonali brawurowego wypadu z twierdzy, podczas którego zagwoździli dwa szwedzkie działa i wybili kopiących tunel górników.

W 1908 roku urodziła się Władysława z Kostaków Śliwińska - pierwsza Miss Polonia, wybrana w 1929 roku. Dzięki wygranej reprezentowała Polskę w konkursie Miss Europe organizowanym w Paryżu. Została wówczas pierwszą wicemiss Europy. Podczas II wojny światowej była szyfrantką i agentką sieci morskiej podporządkowanej Ekspozyturze „Francja”. Otrzymała za swoją działalność wojenną King’s Medal for Courage in the Cause of Freedom, a 10 czerwca 1986 roku w Paryżu Legię Honorową. Wśród jej odznaczeń znajdowały się również Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami, Croix de Guerre i Médaille en Vermeil. Zmarła we Francji w 2001 roku.

W 1919 roku założono Polski Związek Piłki Nożnej.

W 1922 roku Stanisław Wojciechowski został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na urząd prezydenta RP.

W 1938 roku została uruchomiona kolej linowo-terenowa na Gubałówce.

W 1970 roku Władysław Gomułka został odsunięty od władzy. Na nowego pierwszego sekretarza KC PZPR wybrano Edwarda Gierka.

W 1971 roku powstała organizacja "Lekarze bez Granic" - międzynarodowa organizacja pozarządowa utworzona przez grupę francuskich lekarzy. Organizacja powstała w wierze, że wszyscy ludzie mają prawo do opieki medycznej i że to prawo jest ważniejsze niż granice państwowe. Siedzibą jej jest Genewa.

W 2018 roku prezydent Michael Daniel Higgins podpisał ustawę po raz pierwszy legalizującą aborcję w Irlandii.

[Kaima]

W 1846 roku szkocki chirurg Robert Liston przeprowadził w Londynie pierwszą w Europie operację w znieczuleniu ogólnym, z wykorzystaniem eteru.

W 1913 roku na łamach dziennika „New York World” ukazała się pierwsza na świecie krzyżówka.

W 1944 roku gen. bryg. Leopold Okulicki został mianowany dowódcą Armii Krajowej.

W 1948 roku podczas I zjazdu PZPR Bolesław Bierut został wybrany na stanowisko I sekretarza KC PZPR.

W 1977 roku urodził się Emmanuel Macron, francuski bankowiec, urzędnik państwowy, polityk, od 2017 prezydent Republiki Francuskiej i z urzędu współksiążę Andory.

W 1989 roku dyktator Rumunii Nicolae Ceaușescu został wygwizdany podczas wygłaszania przemówienia z balkonu siedziby Komitetu Centralnego w Bukareszcie. Po wiecu doszło do brutalnej pacyfikacji demonstrantów.

W 2000 roku posłowie Halina Nowina Konopka i Witold Tomczak w galerii Zachęta usunęli z instalacji włoskiego rzeźbiarza Maurizio Cattelana fragment symbolizujący meteoryt przygniatający postać papieża Jana Pawła II.

W 2005 roku weszła w życie brytyjska ustawa o związkach partnerskich. Tego samego dnia Elton John zawarł cywilny związek partnerski z Davidem Furnishem.

W 2007 roku 9 nowych państw Unii Europejskiej (w tym Polska) weszło do Strefy Schengen.

[Kaima]

W 1882 roku w prywatnym domu w Nowym Jorku zapłonęły pierwsze elektryczne lampki na choince.

W 1900 roku Henryk Sienkiewicz otrzymał akt własności majątku w Oblęgorku, ufundowanego przez społeczeństwo z okazji 25-lecia jego pracy literackiej.

W 1939 roku został zastrzelony prawdopodobnie pomiędzy 21 a 23 grudnia w Warszawie lub okolicach Stefan Starzyński – polski polityk, ekonomista, publicysta, major rezerwy Wojska Polskiego, prezydent Warszawy (1934–1939), członek Prezydium Rady Naczelnej Obozu Zjednoczenia Narodowego, przewodniczący Komitetu Obywatelskiego w czasie obrony Warszawy w 1939 roku. (ur. w 1893 r.)

W 1947 roku przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Krakowie zakończył się pierwszy proces oświęcimski. Na ławie oskarżonych zasiadło 40 byłych członków załogi niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau.

W 1952 roku ogłoszono raport Specjalnej Komisji Śledczej Kongresu Stanów Zjednoczonych do Zbadania Zbrodni Katyńskiej, w którym za jej winnego uznano ZSRR i wezwano społeczność międzynarodową do powołania międzynarodowego trybunału dla jej osądzenia.

W 1965 roku podpisano umowę licencyjną z Fiatem na produkcję modelu 125p, osobowego samochodu klasy średniej, produkowanego w Polsce w FSO w Warszawie od 1967 do 1991 roku. Po wygaśnięciu licencji w 1983 roku nazwę zmieniono na FSO 125p, a potocznie nazywano Duży Fiat.

W 1970 roku w Szczecinie strajkujący podpisali porozumienie z władzami wojewódzkimi, co oznaczało zakończenie trwających od 14 grudnia wydarzeń grudniowych.

W 1990 roku Lech Wałęsa został zaprzysiężony na urząd prezydenta RP, który piastował do 22 grudnia 1995 r.

[Kaima]

W 1884 roku w warszawskim dzienniku "Słowo" ukazał się pierwszy odcinek powieści historycznej "Potop" Henryka Sienkiewicza.

W 1888 roku Vincent van Gogh po sprzeczce z malarzem Paulem Gauginem odciął sobie brzytwą kawałek lewego ucha. Artysta cierpiał na napady lękowe i narastające ataki spowodowane zaburzeniami psychicznymi. Zmarł w wieku 37 lat jako twórca nieznany szerszemu ogółowi, w wyniku postrzału z broni palnej – prawdopodobnie samobójczym.

W 1925 roku w Nowym Jorku założono istniejącą do dziś Fundację Kościuszkowską. Udziela ona stypendiów młodzieży i naukowcom z Polski i USA. Kieruje wymianą naukową, prowadzi działalność informacyjną i popularyzatorską w zakresie dziejów kultury i nauki polskiej - wystawy, odczyty, konkursy.

W 1953 roku rozstrzelano Ławrientija Berię, jednego z głównych wykonawców zbrodni stalinowskich. Był bezpośrednio odpowiedzialny za mord polskich oficerów w Katyniu. Szczyt jego wpływów przypadał na okres II wojny światowej i bezpośrednio po niej.

W 1978 roku zmarł Mieczysław Pawlikowski - aktor teatralny, filmowy, telewizyjny i radiowy, reżyser, sierżant bombardier Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii. W 1950 zadebiutował w filmie "Warszawska premiera" w reżyserii Jana Rybkowskiego. Popularność przyniosła mu rola Zagłoby w "Panu Wołodyjowskim" i w serialu "Przygody pana Michała", jak również prowadzenie "Podwieczorku przy mikrofonie". (ur. w 1920 r.)

W 1981 roku dokonano pacyfikacji Huty Katowice, a USA wprowadziły sankcje gospodarcze przeciwko Polsce.

W 1991 roku Jan Olszewski został premierem RP.
W 1995 roku Aleksander Kwaśniewski został zaprzysiężony na urząd prezydenta RP, a w 2000. roku na II kadencję prezydencką.
W 2005 roku Lech Kaczyński został zaprzysiężony na urząd prezydenta RP.

[Kaima]

Wszystkim czytającym "Kartkę z kalendarza" życzę, aby święta były niezwykłym czasem, wypełnionym radością, miłością, z pogodą ducha i z głębokimi dobrymi wzruszeniami.

[Kaima]

W 1223 roku Franciszek z Asyżu zorganizował w Greccio we Włoszech pierwszą na świecie szopkę bożonarodzeniową.

W 1800 roku w Paryżu doszło do nieudanego zamachu bombowego na Napoleona Bonapartego. Organizatorami byli rojaliści.

W 1807 roku została powołana Rada Stanu Księstwa Warszawskiego– organ konstytucyjny Księstwa Warszawskiego wzorowany na francuskiej Radzie Stanu.
Zgodnie z konstytucją Księstwa Rada Stanu składała się z ministrów; miała również wspólnego z Radą Ministrów sekretarza i wspólną kancelarię.

W 1865 roku w USA w mieście Pulaski w stanie Tennessee sześciu weteranów armii Południa założyło Ku Klux Klan organizację rasistowską, walczącą o utrzymanie supremacji białych protestantów.

W 1898 roku w Warszawie w stulecie urodzin poety odsłonięto pomnik Adama Mickiewicza - neoklasycystyczny zaprojektowany przez Cypriana Godebskiego monument znajdujący się na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie.

W 1934 roku w szwajcarskim Davos uruchomiono pierwszy wyciąg narciarski na świecie.

W 1998 roku w elektrowni Turów doszło do jednej z największych awarii w polskiej energetyce. Prawie całkowitemu zniszczeniu uległ blok energetyczny nr 5 o mocy 200 MW, uszkodzonych zostało wiele urządzeń sąsiednich jednostek wytwórczych, wyłączono większość generatorów, a w maszynowni wybuchł groźny pożar.

[Kaima]

W 352 roku miały miejsce pierwsze obchody święta Bożego Narodzenia w Cesarstwie Rzymskim.

W 1643 roku kapitan William Mynos z Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej odkrył Wyspę Bożego Narodzenia na Oceanie Indyjskim.

W 1840 roku w Paryżu została zorganizowana tzw. uczta grudniowa, będąca improwizowanym pojedynkiem poetyckim między Adamem Mickiewiczem i Juliuszem Słowackim.

W 1881 roku podczas trwającej w kościele św. Krzyża w Warszawie mszy świątecznej wybuchła panika spowodowana fałszywym alarmem pożarowym, w wyniku której zostało zadeptanych 20 osób. Plotka o wywołaniu alarmu przez przyłapanego na kradzieży kieszonkowej Żyda doprowadziła do pogromu, w którym zginęły 2 osoby, 24 zostały ranne, a około 10 tys. Żydów poniosło znaczne straty finansowe.

W 1979 roku rozpoczęła się radziecka interwencja w Afganistanie - dziewięcioletnia wojna Związku Radzieckiego wspierającego rząd afgański, przeciw partyzantce mudżahedinów zaopatrywanej przez Stany Zjednoczone, toczona na terytorium Afganistanu.

W 1989 roku w Rumunii w Târgoviște rozstrzelano obalonego dyktatora Nicolae Ceaușescu i jego żonę Elenę. Ceausescu był sekretarzem generalnym Rumuńskiej Partii Komunistycznej w latach 1965–1989, a także przewodniczącym Rady Państwa i prezydentem Rumunii sprawującym władzę dyktatorską od 1967 do 1989.

W 1991 roku Michaił Gorbaczow ustąpił ze stanowiska prezydenta ZSRR. Stanowisko objął w 1990 roku. Był pierwszym i jedynym prezydentem ZSRR. Wcześniej był Sekretarzem Generalnym Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (1985–1991) oraz przewodniczącym Prezydium Rady Najwyższej ZSRR (1988–1990). Dwukrotnie był Człowiekiem Roku tygodnika „Time” w 1987 i 1989, a także laureatem Pokojowej Nagrody Nobla w 1990 roku.

W 2016 roku 92 osoby, w tym 64 członków Chóru Aleksandrowa – rosyjskiego akademickiego chóru męskiego Armii Rosyjskiej - zginęło w katastrofie rosyjskiego samolotu wojskowego Tu-154 na Morzu Czarnym koło Soczi.

[Kaima]

W 1783 roku francuski fizyk Louis-Sébastien Lenormand wykonał z balkonu obserwatorium w Montpelier pierwszy w historii skok ze spadochronem własnego projektu. Lenormand nie był wynalazcą spadochronu, urządzenie takie znane było już w średniowieczu, jednakże służyło wówczas jedynie jako zabawka.

W 1820 roku Adam Mickiewicz napisał Odę do młodości, której kiedyś wszyscy uczyliśmy się na pamięć.

W 1898 roku Maria Skłodowska-Curie i Piotr Curie odkryli rad. W formie czystej rad jest srebrzystym, lśniącym i miękkim metalem. Posiada silne własności promieniotwórcze.

W 1918 roku do Poznania przybył Ignacy Jan Paderewski. czym wywołał ogromne poruszenie pośród miejscowych Polaków. Wręczenie mu nakazu opuszczenia miasta uniemożliwił niemieckim oficerom kordon Straży Ludowej. Paderewski udał się do hotelu Bazar, gdzie wydano na jego cześć okolicznościowy bankiet, po którym wygłosił przemówienie, zakończone owacją i manifestacją patriotyczną. Jego przybycie do stolicy Wielkopolski i entuzjastyczne przywitanie stało się impulsem do wybuchu zakończonego sukcesem powstania.

W 1978 roku urodziła się Anna Przybylska, polska aktorka filmowa i fotomodelka. Jest bohaterką wzruszającego filmu dokumentalnego "Ania" w reżyserii Michała Bandurskiego i Krystiana Kuszkowskiego.

W 1991 roku nastąpił rozpad ZSRR. Proces rozpadu Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ówcześnie największego państwa świata) zapoczątkowany był ogłoszeniem suwerenności przez Estońską SRR 16 listopada 1988 i zakończony deklaracją o samorozwiązaniu ZSRR uchwaloną przez Radę Najwyższą ZSRR 26 grudnia 1991. W okresie tym wszystkie piętnaście republik ZSRR ogłosiło suwerenność, wystąpiło z ZSRR i stało się niepodległymi państwami.

W 2004 roku południowo-wschodnią Azję nawiedziło najsilniejsze od 4 dekad trzęsienie ziemi o magnitudzie 9.1, którego epicentrum znajdowało się ok. 30 km pod dnem Oceanu Indyjskiego w pobliżu zachodniego wybrzeża północnej Sumatry. W wyniku trzęsienia i wywołanego nim tsunami zginęło lub zaginęło ok. 300 tys. osób.

[Kaima]

W 1587 roku Zygmunt III Waza został koronowany na Wawelu na króla Polski. Panował do śmierci w 1632 roku. Za jego panowania Rzeczpospolita osiągnęła swój największy obszar.

W 1822 roku urodził się Louis Pasteur, francuski chemik i biolog, twórca podstaw mikrobiologii i immunologii. W 1855 roku stworzył szczepionkę przeciwko wściekliźnie. Zmarł w 1895 roku.

W 1856 – W Warszawie zapalono pierwsze 92 latarnie gazowe.

W 1862 roku otwarto Kolej Warszawsko-Petersburską. Była to druga linia kolejowa przebiegająca częściowo na ziemiach Królestwa Polskiego, po Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej, zarazem czwarta linia kolejowa w Imperium Rosyjskim, a druga o przyjętej w Rosji jako standard szerokości toru 1524 mm.

W 1918 roku wybuchło powstanie wielkopolskie będące największym na terenie zaborów, zakończonym zwycięstwem, polskim zrywem niepodległościowym. Do wybuchu powstania tego dnia przyczyniła się niemiecka parada zorganizowana w Poznaniu, podczas której zrywano polskie flagi i napadano na polskie instytucje, a także powrót do Polski Ignacego Paderewskiego, który przekształcił się w wielką patriotyczną manifestację. Oddziały powstańcze w krótkim czasie opanowały zdecydowaną większość obszaru Prowincji Poznańskiej (m.in. bez Bydgoszczy i Piły). Działania bojowe zakończył rozejm z 16 lutego 1919 roku w Trewirze.
Od 2021 roku 27 grudnia obchodzony jest w Polsce jako Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego.

W 1944 roku w okolicach Nowego Targu odbył się ostatni zrzut Cichociemnych.

W 1983 roku papież Jan Paweł II spotkał się w więzieniu z Ali Ağcą, tureckim zamachowcem, który 13 maja 1981 na placu św. Piotra w Rzymie dokonał na niego nieudanego zamachu.

W 1984 roku w Toruniu rozpoczął się proces zabójców księdza Jerzego Popiełuszki.

W 1995 roku Marek Kamiński jako pierwszy Polak zdobył biegun południowy.
Marek Kamiński (ur. 24 marca 1964 w Gdańsku) – innowator, filozof i podróżnik ekstremalny. Jako pierwszy na świecie zdobył oba bieguny Ziemi bez pomocy z zewnątrz. 23 maja 1995 roku biegun północny, a 27 grudnia 1995 roku biegun południowy, za co został wpisany do Księgi rekordów Guinnessa.

[Kaima]

W 1233 roku Toruń otrzymał prawa miejskie. Pierwszą wzmiankę historyczną o Toruniu zawiera dokument lokacyjny z 28 grudnia 1233 roku wystawiony przez Hermana von Salza, mistrza krzyżackiego. Początki osadnictwa na obszarze dzisiejszego miasta i w jego okolicy sięgają paleolitu, ok. 9 tys. lat p.n.e. Przez Toruń prowadził także bursztynowy szlak. Około roku 1100 p.n.e. na obszarze obecnego zamku krzyżackiego funkcjonowała osada łużycka.

W 1886 roku amerykańska gospodyni domowa Josephine Cochrane otrzymała patent na pierwszą zmywarkę do naczyń. Ręcznie napędzane urządzenie trafiło do szerokiej sprzedaży.

W 1948 roku nad Trójkątem Bermudzkim zaginął bez śladu amerykański samolot pasażerski Douglas DC-3 z 32 osobami na pokładzie, lecący z San Juan na Portoryko do Miami.

W 1959 roku decyzją Ministerstwa Przemysłu Ciężkiego powołano Zakłady Górnicze „Lubin” w budowie, przekształcone w 1961 roku w Kombinat Górniczo-Hutniczy Miedzi.

W 1963 roku podczas wiecu w Płocku Władysław Gomułka przedstawił wstępny projekt zamrożenia zbrojeń jądrowych i termojądrowych - tzw. Plan Gomułki. Projekt dotyczył zatrzymania zimnowojennego wyścigu zbrojeń. W odpowiedzi na zarzuty państw NATO wobec poprzedzającego go planu Rapackiego, plan Gomułki miał nie naruszać równowagi militarnej.

W 1973 roku w Paryżu wydano powieść "Archipelag GUŁag" Aleksandra Sołżenicyna, trzytomowe dzieło napisane w formie relacji historycznej, powstałe w latach 1958–1968. Na Zachodzie wydano je po raz pierwszy w 1973, zaś w Związku Radzieckim oficjalnie w 1989 (wcześniej funkcjonowało w obiegu podziemnym)

W 1989 roku sejm kontraktowy uchwalił 10 ustaw składających się na tzw. Plan Balcerowicza. Był to program reform gospodarczo-ustrojowych, mających na celu odejście od gospodarki scentralizowanej i przejście do gospodarki rynkowej, którego realizacja rozpoczęła się 1 stycznia 1990 roku.

[Kaima]

W 1720 roku założono najstarszą, działającą nieprzerwanie do dziś, kawiarnię Caffè Florian w Wenecji.

W 1847 roku papież Pius IX zniósł kardynalską Kongregację Dobrego Rządu. Jej zadaniem był szeroki nadzór nad prowincjonalną administrację Państwa Kościelnego, szczególnie w kwestiach finansowych.

W 1902 roku urodził się Henryk Wars, właściwie Henryk Warszawski (lub Warszowski), pseudonim „Fraska”, „Henry Vars” – polski kompozytor muzyki rozrywkowej żydowskiego pochodzenia, aranżer, pionier jazzu w Polsce, pianista oraz dyrygent. Zmarł w 1977 r.

W 1955 roku 13-letnia Barbra Joan Streisand – amerykańska piosenkarka, autorka tekstów, aktorka, reżyserka, scenarzystka i producentka filmowa - nagrała swoją pierwszą piosenkę "You’ll Never Know".

W 1989 roku sejm kontraktowy przyjął ustawę o zmianie Konstytucji PRL, na mocy której m.in. zmieniono nazwę państwa z Polska Rzeczpospolita Ludowa na Rzeczpospolita Polska i przywrócono koronę orłowi w Godle Polski.

W 2013 roku niemiecki kierowca Formuły 1 Michael Schumacher został ciężko ranny w wypadku na nartach we francuskich Alpach.

[Kaima]

W 1888 roku urodził się Eugeniusz Kwiatkowski - polski chemik, wicepremier, minister przemysłu i handlu, minister skarbu II Rzeczypospolitej. Kierował opracowaniem 4-letniego planu inwestycyjnego przewidującego rozbudowę przemysłu i zwiększenie obronności kraju. Zainicjował budowę portu i miasta w Gdyni. Znacznie przyczynił się do powstania Stalowej Woli.

W 1900 roku w Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się polska premiera baletu Piotra Czajkowskiego "Jezioro łabędzie".

W 1916 roku grupa młodych monarchistów zamordowała w Sankt Petersburgu Grigorija Rasputina, kaznodzieję, rzekomego jasnowidza, mistyka i egzorcystę. Był także faworytem rodziny cara Mikołaja II i jednym z najbardziej wpływowych ludzi w Rosji pod koniec jego rządów.

W 1922 roku Eligiusz Niewiadomski, zabójca prezydenta RP Gabriela Narutowicza, został skazany na karę śmierci przez rozstrzelanie.

W 1922 roku utworzono Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich - pierwsze państwo komunistyczne na świecie, istniejące w latach 1922–1991.

W 1980 roku opuszczono banderę na parowcu „Sołdek”, pierwszym polskim statku wybudowanym po wojnie. Otrzymał imię od nazwiska ówczesnego trasera Stoczni Gdańskiej, przodownika pracy Stanisława Sołdka, którego żona, Helena, była matką chrzestną. Do 30 grudnia 1980 roku „Sołdek” odbył 1479 rejsów morskich, przewiózł ponad 3,5 miliona ton towarów, zawijając do ponad 60 portów.

W 2006 roku odbyła się egzekucja przez powieszenie Saddama Husajna. Były prezydent Iraku został stracony za ludobójstwo i zbrodnie przeciwko ludzkości.

[Kaima]

W 1880 roku urodził się George Marshall, amerykański generał i polityk. W 1947 roku przedstawił plan ekonomicznej pomocy dla zniszczonej II wojną światową Europy, którego politycznym celem było przeciwstawienie się komunizmowi, i za który został nagrodzony Pokojową Nagrodą Nobla. Był też autorem Doktryny Trumana zakładającej powstrzymywanie ekspansji komunizmu.

W 1931 roku w nocy z 30 na 31 grudnia w willi architekta Henryka Zaremby pod Lwowem doszło do zabójstwa podczas snu jego 17-letniej córki Elżbiety. Proces oskarżonej o dokonanie zbrodni guwernantki Rity Gorgonowej był jednym z najgłośniejszych w II RP. W 1977 roku na kanwie tej historii powstał film fabularny "Sprawa Gorgonowej" w reżyserii Janusza Majewskiego z Ewą Dałkowską w roli tytułowej.

W 1943 roku powstała Krajowa Rada Narodowa ciało polityczne utworzone przez Polską Partię Robotniczą o charakterze samozwańczego polskiego parlamentu. KRN sama określała się jako „faktyczna reprezentacja polityczna narodu polskiego, upoważniona do występowania w imieniu narodu i kierowania jego losami do czasu wyzwolenia Polski spod okupacji”.

W 1953 roku zaprezentowano pierwszy, przedprototypowy egzemplarz Syreny. Produkcja samochodu rozpoczęła się w marcu 1957 roku, a zakończyła w czerwcu 1983 po wyprodukowaniu 521 311 sztuk

W 1982 roku zawieszono w Polsce stan wojenny, wprowadzony 13 grudnia 1981 roku na terenie całej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Zniesiono go 22 lipca 1983 roku.

W 2002 roku zmarł Kazimierz Dejmek, (ur. 1924 r.) aktor i reżyser teatralny, poseł na Sejm, minister kultury i sztuki. Najbardziej znanym jego przedstawieniem były "Dziady" A. Mickiewicza, które, choć bardzo dobrze przyjęte przez środowisko artystyczne, uznane zostały przez ówczesne władze za antyrosyjskie. Zdjęcie sztuki z afisza zapoczątkowało wydarzenia marcowe 1968.

[Kaima]

Szczęśliwego nowego roku!



Niech ten nowy rok będzie dobrym rokiem, niech przyniesie wydarzenia, które będziemy wspominać z radością. Niech oszczędzi nam trosk, niech pozwoli zrealizować wszystkie plany.

[Kaima]

W 1860 roku w Królestwie Polskim wszedł do obiegu pierwszy polski znaczek pocztowy.

W 1879 roku urodziła się Mieczysława Ćwiklińska – polska aktorka teatralna i filmowa, śpiewaczka (sopran), członkini konspiracyjnej organizacji "Muszkieterzy" ( polskiej organizacji o charakterze wywiadowczym, działającej w okresie II wojny światowej), jedna z najwybitniejszych polskich aktorek teatralnych i filmowych w historii.

W 1891 roku w Niemczech wprowadzono pierwsze na świecie emerytury.

W 1944 roku utworzono Armię Ludową, konspiracyjną organizację zbrojną Polskiej Partii Robotniczej. Powstała z przekształcenia Gwardii Ludowej i działała w okupowanej przez III Rzeszę Polsce.

W 1959 roku kubańscy rewolucjoniści pod wodzą Fidela Castro obalili dyktatora Fulgencia Batistę.

W 1973 roku wprowadzono w Polsce system kodów pocztowych.

W 1993 roku Czechosłowacja rozpadła się na dwa odrębne niepodległe państwa – Czechy i Słowację.

W 1995 roku przeprowadzono denominację złotego w stosunku 10 000:1.

[Kaima]

W 1732 roku bracia Załuscy założyli w Warszawie bibliotekę publiczną, nazywaną Biblioteką Załuskich. Od 1780 nosiła miano biblioteki narodowej. Była to jedna z największych bibliotek świata drugiej połowy XVIII wieku, jedna z pierwszych w Europie (pierwsza w Polsce), które starały się realizować zadania biblioteki narodowej, gromadząc, katalogując i udostępniając możliwie pełny zasób narodowego piśmiennictwa.

W 1776 roku w Saksonii po raz pierwszy wprowadzono wychowanie fizyczne w szkołach.

W 1929 roku rozpoczęła się działalność przewozowa PLL LOT na pięciu liniach krajowych oraz linii zagranicznej Katowice – Brno – Wiedeń.

W 1939 roku Adolf Hitler został człowiekiem roku 1938 amerykańskiego tygodnika "Time". Tytuł ten przyznawano człowiekowi, który w danym roku miał największy wpływ na wydarzenia na świecie - pozytywny lub negatywny. Rok później człowiekiem roku został Stalin. Jedynymi Polakami, którym przyznano tę nagrodę byli Lech Wałęsa i Jan Paweł II.

W 1951 roku utworzono przedsiębiorstwo żeglugowe Polskie Linie Oceaniczne z siedzibą w Gdyni.

W 1959 roku wystrzelono radziecką sondę Luna 1 - pierwszy obiekt, który wydostał się poza orbitę Ziemi. Po dokonaniu pomiarów, sonda miała zderzyć się z powierzchnią księżyca. Na skutek błędnego czasu startu, 4 stycznia Luna 1 minęła księżyc o ok. 6 tys. km i weszła na orbitę słoneczną między Ziemią a Marsem, została tym samym pierwszym sztucznym obiektem krążącym wokół Słońca. Następnego dnia, po wyczerpaniu baterii urządzenia, stracono z nim kontakt. Dzięki misji odkryto m.in. brak pola magnetycznego Księżyca oraz wiatr słoneczny.

W 1968 roku Christiaan Barnard dokonał w klinice w Kapsztadzie drugiego w historii zabiegu przeszczepienia serca. Pacjent przeżył 19 miesięcy.

W 2008 roku na nowojorskiej giełdzie towarowej NYMEX cena baryłki ropy naftowej po raz pierwszy w historii przekroczyła 100 dolarów.