22 stycznia 1863 wybucha kolejne powstanie narodowe …

[z centrum]

Spowodowany nasilającym się rosyjskim uciskiem narodowym ponownie odradza się ruch narodowy. Ujawnił się po trzydziestu latach obchodami rocznicy wybuchu powstania listopadowego 1830-1831 ulicznymi manifestacjami patriotycznymi w Warszawie.
W pochodach o charakterze patriotyczno-religijnym gdzie publicznie śpiewano hymn „Boże coś Polskę”. W lutym i kwietniu 1861 roku demonstracje na Placu Zamkowym zostały krwawo stłumione przez władze rosyjskie. Mimo represji manifestowanie uczuć narodowych stawało się coraz powszechniejsze. Dla położenia kresu tym wystąpieniom wprowadzono w październiku 1861 stan wojenny.

W latach 1861-1862 w Królestwie Polskim ludność polska domaga się wprowadzenia reform agrarnych, demokratyzacji władzy i niezawisłości państwa od Rosji.

W tej sytuacji radykalne ugrupowanie patriotyczne, zwane obozem „czerwonych” opowiada się za podjęciem otwartej walki i przystępuje do przygotowywania powstania. Spiskiem kieruje Komitet Centralny Narodowy pod przewodnictwem gen. Jarosława Dąbrowskiego. Dekret KCN z czerwca 1862 ustala przybliżony czas rozpoczęcia walki na wiosnę 1863 roku.

Powstała także bardziej ugodowa niepodległościowa konspiracja, grupująca ziemiaństwo, arystokrację i bogate warstwy mieszczaństwa, zwana obozem „białych”. Ich program różnił się od programu czerwonych praktycznie tylko tym, że postulowali uwłaszczenie chłopów za wysokim odszkodowaniem i odsunięciem powstania na dalsze lata.
Zwolennikiem polityki poszerzania autonomii Królestwa Polskiego w Imperium Rosyjskim był Margrabia Aleksander Wielopolski. Przeprowadzona w nocy z 14 na 15 stycznia 1863 przez carskie władze przymusowa "branka" do wojska miała zapobiec rozpoczęciu walki zbrojnej. Decyzja Margrabiego zmusza „czerwonych” do przyśpieszenia planowanego na wiosnę powstania.

Walki rozpoczynają się w nocy z 22 na 23 stycznia – wybucha powstanie styczniowe 1863.

Po kilku tygodniach - w marcu - do powstania przyłączyli się "biali", przejmując zresztą w krótkim czasie kierownictwo powstania. Od kwietnia wojskami powstańczymi kierowali kolejno gen. Ludwik Mierosławski oraz dyktatorzy powstania gen. Marian Langiewicz i Romuald Traugutt.

W odróżnieniu od powstania listopadowego 1830 roku walki mają charakter wojny partyzanckiej. Stoczono około 1200 rozproszonych potyczek, ale ani jednej większej bitwy. Powstanie narodowe przeciw Rosji, trwające od 22 I 1863 do jesieni 1864, obejmuje swym zasięgiem Królestwo Polskie, Litwę i Białoruś, w mniejszym stopniu Ukrainę.
Ostatni odział powstańczy księdza Stanisława Brzóski utrzymał się na Podlasiu aż do wiosny 1865.

Po początkowych sukcesach organizacyjnych, także wojskowych, powstańcy zaczęli jednak ulegać przeważającym siłom rosyjskim. Traugutt starał się wciągnąć do walk ludność chłopską, głosząc hasło działania "z ludem i przez lud". Faktycznie udział chłopów w oddziałach partyzanckich znacznie wtedy wzrósł. Lecz opuścili je oni, po ogłoszeniu 2 marca 1864 r. dekretu carskiego o uwłaszczeniu i przyznaniu chłopom na własność użytkowaną przez nich ziemię.

Czy powstanie było przegrane?

[z centrum]

narodowościowego ludności zamieszkującej ówczesne Kresy Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Trafna była ta ocena.
Anna Pruszyńska z Chodkiewiczów Pruszyńskiej (1880-1962) w swoich wspomnieniach „Między Bohem a Słuczą”, przytoczyła opinię Mieczysława Pruszyńskiego, teścia autorki „(…) ,dziad Mieczysław był zdecydowanym przeciwnikiem powstań narodowych 1830 i 1863 i spisku Konarskiego, ułatwiających rusyfikację Wołynia i w ogóle całych kresów wschodnich, od Dźwiny do Dniepru. Zwolennik ugodowej polityki Wielopolskiego, zwykł był mawiać: niech sobie Królestwo robi rewolucje, jak odbiorą tam ziemię szlachcie, to chociaż chłop polski pozostanie, ale u nas kto pozostanie? – tylko chłop ruski… I swych synów też „do lasu” nie puścił.”

[Lila]

Napisał moim zdaniem

narodowościowego ludności zamieszkującej ówczesne Kresy Rzeczypospolitej Obojga Narodów.
Trafna była ta ocena.
Anna Pruszyńska z Chodkiewiczów Pruszyńskiej (1880-1962) w swoich wspomnieniach „Między Bohem a Słuczą”, przytoczyła opinię Mieczysława Pruszyńskiego, teścia autorki „(…) ,dziad Mieczysław był zdecydowanym przeciwnikiem powstań narodowych 1830 i 1863 i spisku Konarskiego, ułatwiających rusyfikację Wołynia i w ogóle całych kresów wschodnich, od Dźwiny do Dniepru. Zwolennik ugodowej polityki Wielopolskiego, zwykł był mawiać: niech sobie Królestwo robi rewolucje, jak odbiorą tam ziemię szlachcie, to chociaż chłop polski pozostanie, ale u nas kto pozostanie? – tylko chłop ruski… I swych synów też „do lasu” nie puścił.”

Ja mieszkam na terenie ,na którym rozgrywała się ta nasza tragedia.Narodowa i rodzinna też.Małogoszcz za miedzą prawie.A nie ma kościoła czy kościółka bez mogiły powstańca z 1863.

[z centrum]

w wywiadzie dla Rzeczpospolitej tak ujmuje poczatek procesu emancypacji świadomości narodowościowej "Bo w powstaniu szliśmy jeszcze ręka w rękę, powiedziałbym nawet, że na ziemiach litewskich, na Wileńszczyźnie i na Żmudzi było ono największe i najbardziej zawzięte. Potem jednak równie zacięta była walka o dominację kultury: w kościołach, szkołach, na uniwersytecie, a niebawem pojawiła się sprawa Wilna, na którym Litwinom niezwykle zależało. Bo bez Wilna Litwa nie istnieje, jak Izrael bez Jerozolimy. A że dla Polaków Wilno też nie było obojętne. długotrwały spór o to miasto skończył się definitywnie dopiero całkiem niedawno, gdy dwa niepodległe państwa – Polska i Litwa – podpisały stosowny układ, zamykając całą sprawę."

[z centrum]

Całej sprawy nie zamknięto - sporna jest dwujęzyczność której sprzeciwia się rząd litewski.

[stena]

czy to wydarzenie pozytywne w historii Rzeczypospolitej ?
Z ostatnio poznanych lektur wynika mało pozytywna ocena, tak jak o Powstaniu Warszawskim.

[Malgorzata 50]

A kogo obchodzi powstanie styczniowe???

[tadeusz50]

Napisał Malgorzata 50

A kogo obchodzi powstanie styczniowe???

Uczniów którzy o nim się uczą a właściwie mają się nauczyć i pewnie szybko zapomnieć.